โพสท์ในลานธรรมเสวนา กระทู้ที่004351 - โดยคุณ : mayrin [ 19 ก.พ. 2545 ]

เนื้อความ :

คัดลอกบางส่วนจาก: ธรรมะเพื่อชีวิต เล่มที่ ๒๕ ฉบับวันวิสาขบูชา ๒๕๔๓ มูลนิธิพุทธศาสนศึกษา วัดบุรณศิริมาตยาราม

สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

ประสูติ วันขึ้น ๑๕  ค่ำ เดือน ๖ ก่อนปีพุทธศักราช (พ.ศ.) ๘๐ ปี

ณ  ลุมพินี ประเทศเนปาล

อภิเษกสมรส กับพระนางยโสธรา (พระนางพิมพา) มีพระราชโอรส 1 องค์ ชื่อราหุล

ออกบวช พระชนมายุ ๒๙ ปี เห็นภาพนิมิตที่เทวดาแปลงตน เป็นภาพคนแก่ คนเจ็บ คนตาย สมณะ จึงทรงเบื่อหน่าย  ตัดสินใจออกบวชที่แม่น้ำอโนมานที โดยทรงม้ากัณฐกะ  ไปกับนายทหารชื่อฉันนะ

ตรัสรู้ วันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖ ก่อนปีพุทธศักราช (พ.ศ.) ๔๕ ปี 

มีพระชมมายุ ๓๕ ปี ณ พุทธคยา ประเทศอินเดีย

ปฐมเทศนาวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๘ ณ สารนาถ อินเดีย

ปัญจวัคคีย์เห็นธรรมขอบวชเป็นพระสงฆ์จึงบังเกิด พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ครบ ๓ องค์ พระพุทธองค์ได้ทรงเผยแพร่สัจธรรมเป็นเวลานานถึง ๔๕ ปี

ปรินิพพาน  วันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖ ก่อนปีพุทธศักราช (พ.ศ.) ๑ ปี

พระชมมายุ ๘๐ ปี เสด็จสู่ปรินิพพาน ณ กุสินารา อินเดีย

พระพุทธกิจ

ตอนเช้า  เสด็จบิณฑบาต โปรดสัตว์

ตอนบ่ายเย็น ทรงเทศนาโปรดประชาชน

ย่ำค่ำ  ประทานพระโอวาทแก่พระสงฆ์

เที่ยงคืน ทรงเปิดโอกาสให้ผู้สงสัยเข้าเฝ้าทูลถามปัญหา

เช้าตรู่  ทรงวางแผนตรวจตราด้วยพระญาณว่าผู้ใดสมควร ได้เสด็จไปเทศนา โปรดเป็นการด่วนโดยเฉพาะ

คัดลอกจาก: พระคาถา <มนต์วิเศษ> สักการะ <พระคาถาอมตะ>

พระมหาปุริสลักษณะ

พระมหาปุริสลักษณะ หมายถึง ลักษณะ ๓๒ ประการของมหาบุรุษผู้ยิ่งใหญ่  ซึ่งจะมีคติเป็น ๒ เท่านั้นคือ

๑. ถ้าครองเรือน จะได้เป็นพระมหาจักรพรรดิ์ผู้ทรงธรรม เป็นธรรมราชา  มีอาณาจักรกว้างใหญ่ไพศาลจรดมหาสมุทรทั้ง ๔ มั่นคง  ทรงชนะมาด้วยความชอบธรรม มิต้องใช้อาชญา

มีรัตนะ ๗ ประการ คือ จักรแก้ว ช้างแก้ว ม้าแก้ว แก้วมณี นางแก้ว  คฤหบดีแก้ว ปริณายกแก้ว มีราชบุตรกว่าหนึ่งพัน ล้วนกล้าหาญ  รูปทรงสง่างามสมเป็นวีรกษัตริย์ มีความเกษมสำราญ มิมีเสี้ยนหนาม

๒. ถ้าออกบวชเป็นบรรพชิต จะได้เป็นพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า  มีหลังคาคือกิเลส เปิดแล้วในโลก (ตรัสรู้สัจธรรม  รู้เท่าทันและละออกจากกิเลส ซึ่งปกปิดความจริงในสัตว์โลก ขันธโลก  และสังขารโลก)

เหตุแห่งการแสดงธรรมเรื่องพระมหาปุริสลักษณะ

   ในกรุงสาวัตถี พระอานนท์ออกบิณฑบาตในหมู่บ้าน  ได้ยินการสนทนาของชาวบ้านว่า  พระวรกายของพระผู้มีพระภาคเจ้าสมบูรณ์ด้วยอนุพยัญชนะ  (ลักษณะรายละเอียด) ๘๐ ประการ มหาปุริสลักษณะ ๓๒ ประการ มีพระรัศมี ๖  สี แผ่ออกจากพระวรกายวาหนึ่ง

ไม่ทราบว่า ลักษณะอย่างนี้เกิดขึ้นด้วยบุพพกรรมใด  พระอานนท์ทำภัตตกิจเสร็จแล้วกลับสู่พระเชตวันวิหาร  กระทำวัตรปฏิบัติแด่พระศาสดาแล้ว ได้กราบทูลเรื่องที่ได้ยินมา  พระศาสดาตรัสเรียกภิกษุ ทั้งหลายที่นั่งแวดล้อมอยู่  และแสดงลักษณะทั้งหลาย พร้อมทั้งบุพพกรรมที่มีมา

พระมหาปุริสลักษณะ ๓๒ ประการ

๑. พระบาทประดิษฐานเป็นอันดี สุปะติฎฐิตะปาโท เมื่อทรงเหยียบพระบาท  ทรงจรดพื้นด้วยฝ่าพระบาททุกส่วนเสมอกัน  เมื่อทรงยกพระบาทขึ้นก็เสมอกัน

๒. ใต้พระบาททั้งสองมีลายธรรมจักร มงคล ๑๐๘ ประการ  เหฎฐา ปาทะตะเลสุ  จักกานิ

๓. ส้นพระบาทยาว อายะตะปัณหิ พระบาทแบ่งออกเป็นสี่ส่วน  ปลายพระบาทสองส่วน ลำพระชงฆ์ (แข้ง) ตั้งในส่วนที่สาม  เหลือส้นพระบาทอีกหนึ่งส่วน และส้นพระบาทนั้นสีแดงงาม

๔. นิ้วพระหัตถ์ นิ้วพระบาทยาวเรียว กลมงาม ทีฆังคุลี

๕. พระวรกายตั้งตรงดังกายท้าวมหาพรหม พรหมุชุ คัตโต  ไม่น้อมไปข้างหน้า หรือหงายไปข้างหลัง

๖. พระมังสะ (เนื้อ) อูมในที่ ๗ แห่ง  สัตตุสสะโท ได้แก่  หลังพระหัตถ์ทั้งสอง หลังพระบาททั้งสอง พระอังสา (บ่า) ทั้งสอง  ลำพระศอ (คอ) มิได้เห็นเส้นปรากฏออกมาภายนอก

๗. ฝ่าพระหัตถ์ ฝ่าพระบาทอ่อนนุ่ม มุทุตะละนะหัตถะปาโท

๘. ฝ่าพระหัตถ์ ฝ่าพระบาทมีลายดังตาข่าย ชาละหัตถะปาโท  นิ้วพระหัตถ์ทั้งสี่ เว้น พระอังคุฎฐะ (นิ้วหัวแม่มือ)  นิ้วพระบาททั้งห้าเสมอกัน ชิดสนิทดี

๙. หลังพระบาทนูนดุจสังข์คว่ำ  อุสสังขะปาโท และข้อพระบาทกลอกกลับผันแปรอย่างคล่องขณะย่างพระบาท

๑๐. พระโลมา (ขน) มีสีดำสนิท ขดเป็นทักษิณาวัฎ (เวียนขวา) ๓ รอบและมีปลายช้อนขึ้น

๑๑. พระชงฆ์ (แข้ง) เรียวดังแข้งเนื้อทราย กลมกลึงงาม เอณิชังโฆ

๑๒. พระฉวีวรรณ (ผิว) ละเอียด สุขุมมัจฉวี  ธุลีละอองมิติดต้องพระวรกายได้ มลทินใดมาสัมผัสก็เลื่อนหลุดไปดุจน้ำกลิ้งตกจากใบบัว

๑๓. พระฉวีวรรณ (ผิว) เหลืองงามดังทองคำ สุวัณณะวัณโณ

๑๔. พระคุยหะเร้นอยู่ในฝัก โกโสหิตะวัตถะคุโยหะ  องค์กำเนิดเพศชายหดเร้นเข้าข้างใน

๑๕. พระวรกายสง่างาม สมบูรณ์ สมส่วน ดังปริมณฑลแห่งต้นนิโครธ  (ต้นไทร)  นิโครธปริมัณฑโล ความสูงของพระวรกายเท่ากับวาของพระองค์

๑๖. พระกรยาวจนใช้พระหัตถ์ลูบพระชานู (เข่า) โดยไม่ต้องน้อมพระวรกาย  ปาณิตะเลหิ ชันนุกานิ ปริมะสะติ

๑๗. พระวรกายส่วนหน้าล่ำพีบริบูรณ์ สง่างามดุจราชสีห์  สีหะปุพพะทะธะกาโย

๑๘. พระปฤษฎางค์ (หลัง) เต็ม ปิตตันตะรังโส ตั้งแต่บั้นพระองค์ (เอว)  ขึ้นไปถึงต้นพระศอ (คอ) พื้นพระมังสะ (เนื้อ)  ปิดพระปฤษฎางค์เป็นอันดี มิได้เห็นข้อพระอัฐิท่ามกลางพระขนอง  (ข้อกระดูกสันหลัง) ปรากฏออกมาภายนอก

๑๙. พระศอกลมเสมอกัน สะมะวัฎฎักขันโธ

๒๐. มีเส้นประสาทสำหรับนำรสอาหารดีเลิศ  ระสัคคะสัคคี  มีเส้นประสาทปลายข้างบนประชุมอยู่ที่พระศอสำหรับนำรสอาหารแผ่ซ่านสม่ำเสมอไปทั่วพระวรกาย

๒๑. พระเนตรดำสนิท อะภินีละเนตโต มีการเห็นแจ่มใส

๒๒. ดวงพระเนตรสดใสดังตาโค  โคปะขุโม

๒๓. พระเศียรกลมงาม พระพักตร์มีอุณหิสคือลักษณะเหมือนมีกรอบหน้า  อุณหีสะสีโส

๒๔. โลมา (ขน) มีขุมละเส้น เอเกกะโลโม

๒๕. มีพระอุณาโลมระหว่างพระโขนง (คิ้ว) สีขาวอ่อนเหมือนปุยฝ้าย  อุณณาโลมา ภมุกันตะเรชาตา

๒๖. พระทนต์มี ๔๐ ซี่ จัตตาฬีสะทันโต เบื้องบน ๒๐ ซี่ เบื้องล่าง ๒๐  ซี่เสมอกัน

๒๗. พระทนต์มิได้ห่าง สนิทกันดี อะวิระฬะทันโต

๒๘. พระชิวหาอ่อน กว้าง ยาวกว่าชนทั้งปวง ปหูตะชิโวห

๒๙. พระสุรเสียงไพเราะดุจเสียงท้าวมหาพรหม  กระแสเสียงดุจเสียงนกการเวก  พรหมัสสะโร กะระวิกะภาณี

๓๐. พระหนุ (คาง) ดุจคางราชสีห์ สีหะหะนุ

๓๑. พระทนต์เรียงเรียบเสมอกัน สะมะทันโต

๓๒. พระทาฐะ (เขี้ยว) ทั้ง ๔ ซี่ขาวบริสุทธิ์ รุ่งเรืองด้วยรัศมี  สุสุกกะทาโฐ

อนุพยัญชนะ ๘๐ ประการ

พระสัมมาสัมพุทธเจ้า นอกจาก ประกอบด้วยพระมหาปุริสลักษณะ ๓๒ ประการ ยังประกอบด้วยอนุพยัญชนะ ลักษณะรายละเอียด ๘๐ ประการ ดังต่อไปนี้

๑. นิ้วพระหัตถ์และนิ้วพระบาทเหลืองงาม

๒. นิ้วพระหัตถ์และนิ้วพระบาทเรียวจากต้นไปปลาย

๓. นิ้วพระหัตถ์และนิ้วพระบาทกลมกลึงเป็นอย่างดี

๔. พระนขา (เล็บ) ทั้ง ๒๐ องค์มีสีแดง

๕. พระนขางอนงามช้อยขึ้นเบื้องบนมิได้ค้อมลงในเบื้องต่ำดุจเล็บสามัญชนทั่วไป

๖. พระนขาเกลี้ยงกลม มิได้มีริ้วรอย

๗. ข้อพระหัตถ์และข้อพระบาทซ่อนอยู่ในพระมังสะ มิได้สูงขึ้นปรากฏออกมาภายนอก

๘. พระบาททั้งสองเสมอกันมิได้ย่อมใหญ่กว่ากัน

๙. พระดำเนินงามดุจอาการดำเนินแห่งกุญชรชาติ (ช้าง)

๑๐. พระดำเนินงามดุจสีหราช

๑๑. พระดำเนินงามดุจดำเนินของหงส์

๑๒. พระดำเนินงามดุจอุสุภราช (วัวผู้จ่าฝูง)

๑๓. ขณะเมื่อยืนจะย่างดำเนินนั้นยกพระบาทเบื้องขวาไปก่อน พระวรกายเยื้องไปข้างเบื้องขวาก่อน

๑๔. พระชานุมณฑล (บริเวณเข่า) เกลี้ยงกลมงามบริบูรณ์ มิได้เห็นอัฐิสะบ้าปรากฏออกมาภายนอก

๑๕. มีบุรุษพยัญชนะบริบูรณ์ คือ มิได้มีกิริยามารยาทคล้ายสตรี

๑๖. พระนาภี (ท้องน้อย) มิได้บกพร่องกลมงาม มิได้วิกล (ไม่ปกติ มีตำหนิ) ในที่ใดที่หนึ่ง

๑๗. พระนาภี (สะดือ) มีสัญฐานลึก

๑๘. ภายในพระนาภี (สะดือ) มีรอยเวียนเป็นทักษิณาวรรต (เวียนขวา)

๑๙. ลำพระเพลา (ขา) ทั้งสองกลมงามดุจลำสุวรรณกัทลี (ลำกล้วยทอง)

๒๐. ลำพระกร (ลำแขน) งามดุจงวงช้างเอราวัณ

๒๑. พระองคาพยพ (อวัยวะต่างๆ ของร่างกาย) ใหญ่น้อยทั้งปวงงามพร้อมทุกสิ่งหาที่ติมิได้

๒๒. พระมังสะที่ควรจะหนาก็หนา ที่ควรจะบางก็บางทั่วทั้งพระสรีรกาย

๒๓. พระมังสะเต่งตึง มิได้หย่อนย่นในที่ใดที่หนึ่ง

๒๔. พระสรีรกายทั้งปวงปราศจากตุ่ม ไฝ ปาน มูลแมลงวัน

๒๕. พระกายงามสมส่วนกันโดยลำดับทั้งเบื้องบนและเบื้องล่าง

๒๖. พระกายงามบริสุทธิ์พร้อมสิ้นปราศจากมลทินทั้งปวง

๒๗. ทรงพระกำลังมากเสมอด้วยกำลังของกุญชรชาติ ประมาณถึงพันโกฎิช้าง ถ้าจะประมาณด้วยกำลังบุรุษก็ได้ถึงแสนโกฎิบุรุษ

๒๘. พระนาสิก (จมูก) โด่ง

๒๙. สันฐานพระนาสิกงามได้รูป

๓๐. พระโอษฐ์เบื้องบนเบื้องล่างมิได้เข้าออกกว่ากัน เสมอกันเป็นอันดี มีสีแดงดุจผลตำลึงสุก

๓๑. พระทนต์ (ฟัน) บริสุทธิ์ปราศจากมูลมลทิน

๓๒. พระทนต์ขาวดุจสีสังข์

๓๓. พระทนต์เกลี้ยงสนิท ไม่มีริ้วรอย

๓๔. พระอินทรีย์ (ประสาท) ทั้งห้าได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย งามบริสุทธิ์ทั้งสิ้น คือ การรับรู้ได้ดี

๓๕. พระเขี้ยวทั้งสี่กลมบริบูรณ์

๓๖. ดวงพระพักตร์มีสัณฐานยาวสลวย

๓๗. พระปราง (แก้ม) ทั้งสองเปล่งปลั่งงามเสมอกัน

๓๘. ลายพระหัตถ์มีรอยลึก

๓๙. ลายพระหัตถ์มีรอยยาว

๔๐. ลายพระหัตถ์มีรอยตรง ไม่ค้อมคด

๔๑. ลายพระหัตถ์มีสีแดงสดใส

๔๒. มีพระรัศมีส่องสว่างรอบพระวรกาย

๔๓. กระพุ้งพระปรางทั้งสองสมบูรณ์

๔๔. กระบอกพระเนตรกว้างและยาวงามพอสมกัน

๔๕. ดวงพระเนตรผ่องใสบริสุทธิ์ทั้งสิ้น

๔๖. ปลายเส้นพระโลมา (ขน) ทั้งหลายมิได้งอมิได้คด

๔๗. พระชิวหา (ลิ้น) มีสัณฐานอันงาม

๔๘. พระชิวหาอ่อน มิได้กระด้าง มีสีแดงเข้ม

๔๙. พระกรรณ (หู) ทั้งสองมีสัณฐานยาวดุจกลีบบัว

๕๐. ช่องพระกรรณมีสัณฐานกลมงาม

๕๑. พระเส้น (ผม) ทั้งปวงมีระเบียบ สละสลวย

๕๒. แถวพระเส้น (รากผม) ทั้งหลายซ่อนในพระมังสะ (หนังศีรษะ) ทั้งสิ้น มิได้เป็นคลื่น ฟูขึ้นเหมือนชนทั้งหลาย

๕๓. พระเศียรสัณฐานงามดุจดังฉัตรแก้ว

๕๔. ปริมณฑลพระนลาฎ (หน้าผาก) กว้างยาวพอสมกัน

๕๕. พระนลาฎมีสัณฐานงาม

๕๖. พระขนง (คิ้ว) มีสัณฐานงามดุจคันธนูโก่งไว้

๕๗. พระโลมาที่พระขนง (ขนคิ้ว) มีเส้นละเอียด

๕๘. เส้นพระโลมาที่พระขนงงอกขึ้นแล้วล้มราบไปตามลำดับ

๕๙. พระขนงใหญ่

๖๐. พระขนงยาวสุดหางพระเนตร

๖๑. พระฉวีวรรณ (ผิว) ละเอียดทั่วพระวรกาย

๖๒. พระสรีรกายรุ่งเรืองไปด้วยสิริ (สง่าราศี)

๖๓. พระสรีรกายมิมัวหมอง ผ่องใสอยู่เป็นนิตย์

๖๔. พระสรีรกายสดชื่นดุจดอกบัว

๖๕. สรีรสัมผัสอ่อนนุ่มทั่วพระวรกาย

๖๖. กลิ่นพระกายหมอฟุ้งดุจกลิ่นหอมไม้กฤษณา

๖๗. พระโลมามีเส้นเสมอกันทั้งสิ้น

๖๘. พระโลมามีเส้นละเอียดทั่วทั้งพระวรกาย

๖๙. ลมอัสสาสะปัสสาสะ (ลมหายใจเข้าออก) ละเอียด

๗๐. พระโอษฐ์มีสัณฐานงามดุจแย้ม

๗๑. กลิ่นพระโอษฐ์หอมดุจกลิ่นดอกบัว

๗๒. พระเกศา (ผม) ดำขลับ

๗๓. กลิ่นพระเกศาหอมฟุ้งตลบอบอวล

๗๔. พระเกศามีกลิ่นหอมดุจกลิ่นดอกบัว

๗๕. พระเกศามีสัณฐานเส้นกลมสลวยทุกเส้น

๗๖. เส้นพระเกศาดำสนิททั้งสิ้น

๗๗. เส้นพระเกศาละเอียด

๗๘. เส้นพระเกศามิเคยยุ่ง

๗๙. เส้นพระเกศาเวียนเป็นทักษิณาวรรตทุก ๆ เส้น

๘๐. มีรัศมีเปล่งเหนือพระเศียร

************************************

พระฉัพพรรณรังสี

พระฉัพพรรณรังสี คือ รัศมี ๖ สี ได้แก่

๑. นีละ เขียวเหมือนดอกอัญชัน

๒. ปีตะ เหลืองเหมือนหรดาล

๓. โลหิตะ แดงเหมืองตะวันออก

๔. โอทาตะ ขาวเหมือนแผ่นเงิน

๕. มัญเชฏฐะ แสดเหมือนดอกหงอนไก่