|
 |
พระอจนะ วัดศรีชุม อ.เมือง จ.สุโขทัย
คอลัมน์ เดินสายไหว้พระ
.jpg)
|
"วัดศรีชุม" อ.เมือง จ.สุโขทัย หรือที่ในพระราชพงศาวดารบางฉบับเรียกว่า "วัดฤษีชุม" เป็นวัดสำคัญของกรุงสุโขทัยซึ่งมีอายุกว่า 700 ปีมาแล้ว สิ่งที่ผู้มาเยือนจะเห็นในปัจจุบัน คือ มณฑปขนาดสูงใหญ่ หลังคาเปิดโล่ง
วัดแห่งนี้ เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปปูนปั้นปางมารวิชัย ขนาดสูงใหญ่เกือบเต็มมณฑป ภาพที่เห็นจึงแลดูน่าเกรงขามและทำให้ผู้ดูสัมผัสได้ถึงพลังศรัทธาที่ยิ่งใหญ่ของชาวสุโขทัย
พระพุทธรูปองค์นี้มีนามปรากฏอยู่ในศิลาจารึกสุโขทัยหลักที่หนึ่ง (จารึกพ่อขุนรามคำแหง) ว่า "พระอจนะ"
คำว่า "อจนะ" มีผู้ให้ความหมายพระอจนะว่าหมายถึงคำในภาษาบาลีว่า "อจละ" ซึ่งแปลว่า ผู้ไม่หวั่นไหว มั่นคง ผู้ที่ควรแก่การเคารพกราบไหว้
พระอจนะ มีพุทธลักษณะศิลปะสุโขทัย ได้รับการซ่อมแซมแก้ไขในสมัยรัตน โกสินทร์ ปางมารวิชัย ขัดสมาธิราบ ขนาดหน้าตักกว้าง 11.30 เมตร สูง 15 เมตร วัสดุปูนปั้นแกนในเป็นอิฐและศิลาแลง
นอกจากองค์พระอจนะที่มีขนาดใหญ่และความงดงามเป็นพิเศษแล้ว มณฑปที่ประดิษฐานพระอจนะยังมีลักษณะพิเศษเป็นหนึ่งเดียวในประเทศไทย กล่าวคือ ผนังมณฑปมีการก่อสร้างเป็นผนังสองชั้นมีช่องว่างขนาดพอดีตัวคนสามารถเดินผ่านเข้าไปได้
ช่องว่างหรืออุโมงค์นี้มีทางเดินสูงขึ้นไปจนถึงเบื้องหลังใกล้พระเศียรของพระพุทธรูป และส่วนที่เป็นเพดานอุโมงค์มีภาพสลักบนแผ่นหินชนวนประดับไว้ 50 กว่าภาพเป็นเรื่องราวของชาดกในพระพุทธศาสนาและเป็นสิ่งซึ่งนักศึกษา นักวิชาการ ที่สนใจศิลปะสุโขทัยจะได้มาศึกษาเรียนรู้เป็นอย่างยิ่ง
องค์พระอจนะแห่งวัดศรีชุมนี้ ปรากฏความสำคัญทางประวัติ ศาสตร์อีกครั้ง ตามที่ปรากฏในพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ว่า "เมื่อครั้งสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ประกาศอิสรภาพในปี พ.ศ.2127 ที่เมืองแครง ทำให้หัวเมืองต่างๆ ยกเลิกการส่งส่วยให้กับพม่า แต่ยังมีเมืองเชลียง (สวรรคโลก) ที่ไม่ยอมทำตามพระราชโองการของพระองค์
พระองค์จึงนำทัพมาปราบเมืองเชลียงและได้มีการมาชุมนุมทัพที่วัดศรีชุมแห่งนี้ ก่อนที่จะไปตีเมืองเชลียง ด้วยการรบในครั้งนั้นเป็นการรบระหว่างคนไทยกับคนไทยด้วยกัน ทำให้เหล่าทหารไม่มีกำลังใจในการรบไม่อยากรบ
สมเด็จพระนเรศวรจึงได้วางแผนสร้างกำลังใจให้กับทหาร โดยการให้ทหารคนหนึ่งปีนบันไดขึ้นไปทางด้านหลังองค์พระและพูดให้กำลังใจแก่เหล่าทหาร ทำให้ทหารเกิดกำลังใจที่จะต่อสู้
ด้วยเหตุนี้จึงทำให้เกิดตำนานพระพูดได้ที่วัดศรีชุมแห่งนี้ และพระนเรศวรยังได้มีการทำพิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยาขึ้นที่วัดแห่งนี้ด้วย
ในปัจจุบัน พระอจนะ วัดศรีชุม ยังคงเป็นโบราณสถานสำคัญใน อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย ซึ่งได้รับการประกาศให้เป็นมรดกโลก และเป็นเอกลักษณ์ทางศิลปกรรมแห่งหนึ่งของสุโขทัย
|
Update : 4/9/2554
|
|
