ข้อคิดพินิจธรรม

 ศรัทธานี้เปรียบเหมือนเมล็ดข้าว เมล็ดข้าวนี้ถ้าทำนาไม่ไถหว่านไป มดก็เก็บกินหมด ศรัทธาของคนบางเหล่าตื้นๆ ไม่สนใจมากมาย เป็นแต่เขา เป่าหูก็เชื่อ บางทีเขาหลอกให้เราหลงไป นี่เรียกว่าเมล็ดข้าว มดมันคาบไปเกือบหมด นี่จำพวกหนึ่ง
       
       อีกจำพวกหนึ่งเอาเสียมไปขุดเอาจอบไปขุด แล้วก็หว่านพืช พวกที่จะทำความดีนั้น อาศัยสืบสวน ไตร่ตรอง พินิจพิจารณาดูเสียก่อนว่าเป็นข้อดีที่ควรแก่กาลหรือเปล่า เป็นของที่ควรแก่บุคคลผู้นั้นหรือเปล่า และเป็นเรื่องที่ควรแก่เราหรือไม่ จะได้ผลมากน้อยเพียงใด แล้วจะได้ผลตอบแทนอย่างใด แล้วก็ทำตาม อันนี้พวกใช้จอบใช้เสียมปลอดภัยบ้าง แต่ยังไม่ดีเท่าไถหรือคราด มันยังตื้นอยู่
       
       ส่วนเราไถคราดแล้วหว่านลงไปมันลึก มันได้แก่ การโยนิโสมนสิการใช้ปัญญาพิจารณาให้รอบคอบให้ทั่วถึงเสียก่อน รู้จักเหตุผลแจ้งชัดขึ้นโดยตนเอง ไม่ต้องไปเชื่อเขาว่า ไม่ต้องไปเชื่อเขาบอก มาทบทวนให้เกิดความรู้สึกในตน ก็ปักดิ่งเชื่อตนของตน อันนี้เขาเรียกว่า ศรัทธาที่ไม่หวั่นไหว เหมือนคนไถนาแล้วก็หว่านพืช อันนี้ดี มด นกกระจิบกระจาบ ไม่มีหนทางที่จะคาบไปกินได้เลย อันนี้ปลอดภัย นี่ศรัทธาคือพืช เป็นเรื่องที่เราจะต้องหว่าน
       
       หลวงปู่ลี ธมฺมธโร
       วัดอโศการาม จ.สมุทรปราการ
       
        ความจริงพุทธโอวาทศาสนาคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้ามีมากตั้ง 84,000 พระธรรมขันธ์ เพราะพระองค์เป็นบรมครูของโลก ต้องแสดงไว้มาก สำหรับให้เหมาะแก่นิสัยของเวไนยสัตว์ เพราะผู้ รับพระธรรมเทศนามีนิสัยและจริตต่างๆ กัน เปรียบเหมือนแพทย์ผู้ชำนาญในวิธีแก้โรคนับด้วยร้อยอย่างพันอย่าง แต่ผู้เป็นโรคไปหาแพทย์ ก็ต้องให้แพทย์รักษาอย่างเดียวเพียงโรคของตัวเท่านั้น
       
       หรืออีกอย่างหนึ่ง พระพุทธเจ้าเปรียบเหมือนพ่อครัวผู้ฉลาด อาจทำกับข้าวได้ตั้งร้อยอย่างพันอย่าง แต่ผู้จะกินก็บอกให้จัดกับข้าวเพียงอย่างเดียว 2 อย่างเท่านั้น ผู้กินก็อิ่ม ไม่ต้องกินให้หมด วิชาของพ่อครัวข้ออุปมานี้ฉันใด ผู้รับคำสั่งสอนของ พระพุทธเจ้าก็ไม่ต้องปฏิบัติให้เต็ม 84,000 พระธรรมขันธ์ เพียงอย่างใดอย่างหนึ่งที่เหมาะแก่ตนก็อาจสำเร็จได้
       
       พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (จันทร์ สิริจนฺโท)
       วัดบรมนิวาส กรุงเทพฯ
       
        ศีลห้า ถ้าใครทำได้ เรียกว่า “ดับเวร 5 อย่าง”ได้ คือ ดับทุกข์ 5 อย่าง เวรก็จะไม่เกิด ภัยอันตรายก็จะไม่เกิด “เวรมณี” คือ เว้นจากความชั่วได้ เป็นผู้พ้น เป็นผู้ละได้ ผ่านได้ ผ่าน 5 ข้อนี้ได้ ก็ผ่านนรกเปรต อสุรกายและสัตว์เดรัจฉาน (อบายภูมิ 4) ได้เด็ดขาด
       
       หลวงพ่อคำบ่อ ฐิตปัญโญ
       วัดใหม่บ้านตาล จ.สกลนคร
       
       (จากหนังสือธรรมลีลา ฉบับที่ 127 มิถุนายน 2554)