|
 |
ธรรมะวันหยุด-รู้หน้าที่
รู้หน้าที่
คอลัมน์ ธรรมะวันหยุด
ตามปกติทุกคนบนโลกนี้ ต่างเตรียมตัวมาอย่างดีเพื่อทำหน้าที่ ธรรมชาติจึงได้สรรค์สร้างร่างกายให้มีอวัยวะมาอย่างพร้อมเพียง มีตา หู จมูก ลิ้น ใจ มือ เท้า สมอง เป็นต้น
หน้าที่มีอยู่ 2 อย่าง คือ 1.หน้าที่เพื่อตน และ 2.หน้าที่เพื่อคนอื่น ด้วยเหตุทุกคนที่เกิดมาแล้ว จะดำรงชีพให้ยั่งยืนเป็นสุขอยู่ได้ ไม่ใช่เพราะทำหน้าที่ของตนอย่างเดียว จะต้องเกี่ยวข้องด้วยหน้าที่เพื่อผู้อื่น ที่คอยเข้ามาช่วยค้ำจุนอุดหนุนเอาไว้ด้วย จึงจะดำรงชีพอยู่ได้ด้วยความสุขอย่างแท้จริง
หน้าที่อันต้องทำ ไม่ว่าจะเป็นของตนหรือผู้อื่น ย่อมมีลักษณะแตกต่างกัน เช่น ใหญ่ เล็ก มาก น้อย แต่สำหรับผู้มุ่งหวังความเจริญแล้ว การงานที่ใหญ่จะกลายเป็นเล็ก การงานที่มากจะกลายเป็นน้อย เพราะเหตุว่าการมุ่งหวังความเจริญ เป็นคุณธรรมที่จะให้เกิดความเพลิดเพลิน สนุกสนาน ร่าเริง มีกำลังใจในการทำงาน หลายฝ่ายจึงจำเป็นที่จะต้องช่วยกัน เช่น สร้างถนนเพื่อความสะดวกในการคมนาคม สร้างบ่อน้ำเพื่อดื่มกินและใช้สอยอย่างอื่น การสร้างสิ่งเหล่านี้ แม้จะมีเจตนาว่าทำเพื่อผู้อื่นก็จริง แต่ตนก็มีหุ้นส่วนในการที่จะได้รับประโยชน์ร่วมอยู่ด้วย ไม่ทางตรงก็ทางอ้อม
ผู้มุ่งหวังความเจริญดังกล่าว ต้องประกอบ ด้วยคุณสมบัติ คือ ความไม่เกียจคร้าน และ การพิจารณาหาทางที่จะทำให้หน้าที่สำเร็จลุล่วงอีกด้วย เพื่อที่จะช่วยส่งเสริมให้กิจการที่ต้องการ สำเร็จเป็นที่พึ่งได้จริงๆ คุณสมบัติเช่นนี้ ถ้ามีเพียงความต้องการ แต่ไม่มีความขยันหมั่นเพียรในการทำ เรื่องที่ต้องการก็จะกลายเป็นความละเมอเพ้อฝัน ไม่มีทางสำเร็จได้ ต้องอาศัยความขยันไม่เกียจคร้านช่วยค้ำจุน จึงจะมีทางสำเร็จได้ตามความมุ่งหมาย
แนวทางในการทำหน้าที่มีหลักใหญ่ๆ ที่ควรพิจารณาอยู่ 3 เรื่อง คือ
1.ทำหน้าที่โดยรู้ทางเสียหาย
2.ทำหน้าที่โดยรู้ทางได้
3.ทำหน้าที่โดยรู้ทั้งทางเสียหายและทางได้
ผู้ทำหน้าที่โดยยึดหลัก 3 เรื่องนี้เป็นแนวทาง จัดได้ว่าเป็นผู้สามารถทำได้โดยสมบูรณ์ มีแต่ทางได้ไม่มีทางเสียหาย หรือหากจะเสียหายก็น้อยกว่า เพราะเป็นการเสียหายเพื่อให้ได้มาทดแทน
ผู้ที่จะทรงคุณสมบัติในการทำหน้าที่ อันได้แก่ ความไม่เกียจคร้าน ประกอบด้วยการพิจารณาช่องทางที่จำให้กิจสำเร็จลุล่วง ความสามารถที่จะทำได้ไว้กับตัว นับว่าตั้งตนไว้ได้ เป็นที่พึ่งแก่ตนได้อย่างดี
ข้อดีแห่งการทำได้เช่นนี้ เป็นเหตุให้ได้การเคารพนับถือ เป็นที่รักของคนอื่น และได้รับการช่วยเหลือ ได้รับการแนะนำด้วยน้ำใจอันงามจากคนอื่น มิตรภาพที่ดีระหว่างกัน ย่อมจะเกิดขึ้นได้อย่างแนบแน่นสนิทสนม โดยปราศจากความระแวงใจต่อกัน
พระเทพคุณาภรณ์ (โสภณ โสภณจิตฺโต ป.ธ. ๙)
เจ้าอาวาสวัดเทวราชกุญชร วรวิหาร / www.watdevaraj.com 02-281-2430
|
Update : 26/6/2554
|
|
