|
 |
สารานุกรมไทยฉบับย่อ/6
๕๑๑. กุเรา - ปลา เป็นปลาทะเลชนิดหนึ่ง มีรูปร่างเหมือนปลาหนวด พราหมณ์ และจัดอยู่ในวงเดียวกัน เป็นปลาขนาด กลางและขนาดใหญ่ อาศัยอยู่ตามชายฝั่งทะเลที่เป็นทรายในเขตร้อน และบางทีอาจจะเข้าในลำน้ำด้วย ใช้เป็นอาหารได้ดี ๓/๑๔๓๑
๕๑๒. กุลา กุหล่า ใช้เรียกชื่อชนชาติต้องสู้ และไทยใหญ่ ที่อยู่ในประเทศไทยโดยเฉพาะทางภาคพายัพ คำนี้ว่าได้มาจากคำว่ากุลา หรือกะลาในภาษาพม่า ใช้เรียกชนชาติที่เข้ามาประเทศพม่าจากดินแดนในอินเดีย และรวมทั้งเรียกชาวตะวันตกที่มาจากอินเดียด้วย ถ้าเป็นชาวอินเดียเรียกว่า กุลาดำ ถ้าเป็นฝรั่งก็เรียกว่า กุลาขาว ๓/๑๔๓๒
๕๑๓. กุลาตีไม้ เป็นการเล่นของไทยในสมัยโบราณอย่างหนึ่ง ซึ่งแสดงแต่ในงานสมโภชอันเป็นพระราชพิธีเท่านั้น การเล่นที่อยู่ในชุดเดียวกันมีห้าอย่างคือ ระเบ็ง โมงครุ่ม กุลาตีไม้ แทงวิสัย และกระอั้วแทงควาย
การเล่นกุลาตีไม้ น่าจะได้แบบอย่างมาจากการเล่นพื้นเมืองที่ชาวอินเดียนำเข้ามา ในอินเดียภาคใต้มีการเล่นของชาวพื้นเมืองอย่างหนึ่งเรียกว่า ทัณฑรส (ระบำไม้) คล้ายกับกุลาตีไม้ของไทยมาก
ในสมัยโบราณไทยเรียกชาวอินเดียที่มีผิวดำว่า แขกกุลา และเรียกชาวอินเดียภาคตะวันตกเฉียงเหนือ แคว้นคุชราษฎร์ที่มีผิวขาวว่า แขกเทศ ๓/๑๔๓๓
๕๑๔. กุลี คนรับจ้างทำงานหยาบเช่น หาบหาม แต่เดิมคำนี้หมายเฉพาะชาวอินเดีย และชาวจีนที่ไปรับจ้างเป็นคนงานกสิกรรมในเกาะ และดินแดนต่าง ๆ ที่เป็นเมืองขึ้นของชาวตะวันตก
ในอินเดียภาคเหนือคำกุลีหมายถึง คนงานชั้นเลวรับจ้างขนอิฐ ขนดิน คำกุลีว่าเป็นคำมาจากโกลีอันเป็นชื่อชาติ หรือวรรณะหนึ่งที่อยู่ในอินเดีย เป็นพวกรับจ้างทำงานขนถ่ายสิ่งสกปรก ๓/๑๔๓๘
๕๑๕. กุเวร - ท้าว พระยายักษ์ผู้เป็นเจ้าแห่งขุมทรัพย์ มียักษ์และคุหยกะ (ยักษ์ผู้เฝ้าขุมทรัพย์) เป็นบริวาร ท้าวกุเวรนั้นบางทีก็เรียกว่า ท้าวไวศรวัน (เวสสุวัณ) ทมิฬเรียกกุเวรว่า กุเรปัน ซึ่งมีเรื่องอยู่ในรามเกียรติ์ว่าเป็นพี่ต่างมารดาของทศกัณฐ์
ท้าวกุเวรเป็นโลกบาลประจำทิศเหนือ ตามคติไทยมักเขียนภาพท้าวกุเวร แขวนไว้ที่เปลเด็ก เป็นเครื่องคุ้มกันภัย เพราะท้าวเวสสุวัณมีคนเป็นพาหนะ สำหรับพระองค์ขี่ ๓/ ๑๔๓๕
๕๑๖. กุศ - พระ ตามคัมภีร์รามายณะว่า เป็นโอรสฝาแฝดของพระราม และนางสีดา อีกองค์หนึ่งคือพระลวะ ในรามเกียรติ์เรียกว่า พระมงกุฎ ๓/๑๔๓๙
๕๑๗. กุศลกรรมบท แปลว่า กรรมเป็นคลองฝ่ายดี เพื่อความเข้าใจดี
กรรมแปลว่า การกระทำ ซึ่งหมายรวมทั้งการพูดและการคิดด้วย ทั้งนี้เพ่งเอาเจตนาคือ ความจงใจ กล่าวคือ กรรมหมายถึงตัวเจตนา กรรมอันอาจจัดได้ว่าเป็นบุญ หรือเป็นบาปนั้นอยู่ในเจตนา
การที่จะจัดว่าเป็นกรรมนั้นต้องเป็นการกระทำของคนที่ยังมีกิเลส ถ้าทำดีก็จัดว่าเป็นกุศลกรรมคือบุญ ถ้าทำชั่วก็จัดเป็นอกุศลกรรม คือบาป และขึ้นชื่อว่ากรรมย่อมมีผล กุศลกรรมให้ผลเป็นความสุข อกุศลกรรมให้ผลเป็นความทุกข์ ความเดือดร้อน
ส่วนการกระทำของผู้มีใจบริสุทธิ์ หมดจดจากกิเลส อาสวะแล้ว (พระอรหันต์) ไม่จัดว่าเป็นกรรม แต่จัดเป็นกิริยา ซึ่งไม่เป็นทั้งกุศลและอกุศล แต่เป็นอัพยากฤต และไม่ให้ผลต่อไป และไม่แต่งปฏิเสธให้ต้องเวียนว่ายตายเกิดต่อไป
กรรมบท แปลว่ากรรมเป็นคลองมีจำนวนจำกัด ฝ่ายชั่วเรียกว่า อกุศลกรรมบท ๑๐ ฝ่ายดีเรียกว่า กุศลกรรมบท ๑๐
อกุศลกรรมบท ๑๐ ได้แก่ ฆ่าสัตว์ ลักทรัพย์ ประพฤติผิดในกาม พูดเท็จ พูดส่อเสียด ยุยง ให้เขาแตกร้าวกัน พูดคำหยาบ พูดเพ้อเจ้อ โลภ อยากได้ทรัพย์สิ่งของผู้อื่น ปองร้ายผู้อื่น และเห็นผิดจากทำนองคลองธรรม
กุศลกรรมบท ๑๐ ได้แก่ เว้นจาก ฆ่าสัตว์ เว้นจากลักทรัพย์ เว้นจากประพฤติผิดในกาม เว้นจากพูดเท็จ เว้นจากพูดส่อเสียด เว้นจากพูดคำหยาบ เว้นจากพูดเพ้อเจ้อ ไม่โลภอยากได้ทรัพย์สิ่งของผู้อื่น ไม่พยาบาท และเห็นชอบตามทำนองคลองธรรม ๓/๑๔๓๙
๕๑๘. กุษาณ ชนชาติตาดสาขาหนึ่งในสมัยโบราณ มีภูมิลำเนาอยู่ตอนกลางของทวีปเอเซีย ต่อแดนประเทศจีนทางตะวันตก ชนชาติกษาณถูกชาติตาด สาขาอื่นรุกราน ต้องถอยร่นเป็นลำดับจนเข้ามาเป็นใหญ่ครอบครองดินแดน ทางตะวันตกเฉียงเหนือของอินเดีย เมื่อประมาณพุทธศตวรรษที่ห้า และตั้งเป็นอาณาจักรกุษาณขึ้น มีกษัตริย์ปกครองสืบต่อมาหลายองค์ ที่ลือชื่อคือ พระเจ้ากนิษกะ
พวกกุษาณ เคยติดต่อกับอาณาจักรโรมัน และไปมาค้าขายกัน ๓/๑๔๔๔
๕๑๙. กุสตาฟ เป็นพระนามของกษัตริย์กุสตาฟ สวีเดน มีอยู่สองพระองค์ ที่ทรงบำเพ็ญพระกรณียกิจที่เด่นให้แก่ สวีเดนคือ
๑. พระเจ้ากุสตาฟที่หนึ่ง ทรงกระทำแข็งเมืองต่อประเทศเดนมาร์ก และประกาศอิสระภาพของสวีเดน เมื่อปี พ.ศ.๒๐๖๖ ทรงเป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์วาซา ครองสวีเดน พ.ศ.๒๐๖๖ - ๒๑๐๓
๒. พระเจ้ากุสตาฟอะดอลฟ์ ครองสวีเดน พ.ศ.๒๑๕๔ - ๒๑๗๕ ทรงแสดงบทบาทสำคัญในสงครามสามสิบปี พ.ศ.๒๑๖๑ - ๒๑๙๑ ช่วยเหลือพวกโปรเตสแตนท์รบพวกคาทอลิก ในเยอรมัน ๓/๑๔๔๔
๕๒๐. กุสราช ราชาครองกรุงกุสาวดีแห่งมัลรัฐ ทรงหยั่งรู้ศิลปศาสตร์ ๑๘ ประการ มีเรื่องอยู่ในสัตตินิบาตชาดก ๓/๑๔๔๔
๕๒๑. กุสวาดี ดูกุสินารา (ลำดับที่ ๕๒๒) ๓/๑๔๔๕
๕๒๒. กุสินารา เป็นเมืองโบราณในอินเดีย ซึ่งพระพุทธเจ้าดับขันธปรินิพพานอยู่ที่ตรงหมู่บ้านกะเซีย ปัจจุบันอยู่ห่างเมืองโครักปุระ ไปทางตะวันออกประมาณ ๖๐ กม.เมืองนี้ในกุสชาดกเรียกว่ากุสาวดี ของพวกมัลละ พระเจ้าอโศก ฯทรงสร้างพระสถูปไว้ที่เมืองนี้สามแห่ง ๓/๑๔๔๕
๕๒๓. กุหลาบ พันธุ์ไม้ที่สวยมาก เป็นไม้พุ่ม บางชนิดก็เป็นไม้เลื้อย ลำต้นมีหนาม
กุหลาบที่นิยมปลูกกันในประเทศไทยได้แก่ กุหลาบจีน กุหลาบมอญ กุหลาบจันทน์ และกุหลาบเทียน ๓/๑๔๔๖
๕๒๔. กุแหละหรือ กอแหละ - เรือ เป็นคำภาษามลายูใช้เรียกเรือประมงขนาดเล็ก หรือขนาดกลางทั่วไป ๓/๑๔๔๘
๕๒๕. กูด ๑ เกาะใน ต.เกาะหมาก อ.แหลมงอบ จ.ตราด อยู่ทางฝั่งตะวันออกของอ่าวไทยตอนใต้ อ่าวตราด และเกาะช้าง ห่างจากฝั่งจุดหลักเขตแดนไทย กับกัมพูชาประมาณ ๓๓ กม. ภูมิประเทศเป็นภูเขาแทบทั้งเกาะ มีพื้นที่ประมาณ ๑๔๔ ตร.กม. กว้างประมาณ ๙ กม. ยาวประมาณ ๒๓ กม. ๓/๑๔๕๐
๕๒๖. กูด ๒ เป็นชื่อเรียกรวม ๆ ของพืชชั้นต่ำกลุ่มหนึ่ง เป็นพรรณไม้ไม่มีดอก กูดบางชนิดใช้รับประทานได้ มักเรียกกันว่า ผัก เช่น ผักกูด ๓/๑๔๕๑
๕๒๗. กูเตนเบอร์ก โยฮันส์ (พ.ศ.๑๙๔๑ - ๒๐๑๑) เป็นชาวเยอรมัน เมื่อประมาณปี พ.ศ.๑๙๙๓ ได้ประดิษฐ์เครื่องพิมพ์ที่ใช้ตัวพิมพ์เรียงเป็นตัว ๆ ทำให้พิมพ์หนังสือได้เร็วกว่าแต่ก่อน ๓/๑๔๕๓
๕๒๘. กูโนด์ ชาร์ลส์ ฟรังซัวส์ (พ.ศ.๒๓๖๑ - ๒๔๓๖) เป็นชาวฝรั่งเศสเป็นนักแต่งบทละครมหาอุปรากร และบทเพลงโดยเฉพาะบทเพลงทางคริสศาสนา ประสพความสำเร็จอย่างงดงามในการแต่งบทละครมหาอุปรากร เรื่องฟาสต์ เมื่อปี พ.ศ.๒๔๐๒ และเรื่องโรมิโอ และจูเลียต เมื่อปี พ.ศ.๒๔๑๐ ๓/๑๔๕๓
๕๒๙. กูมาซี เป็นชื่อเมืองหลวงของแคว้นอะชันตี ในประเทศกานา ทวีปอัฟริกา ๓/๑๔๕๔
๕๓๐. กูรมาวตาร วิษณุนารายณ์อวตารปางที่สอง ในกฤดายุคหรือสัตยยุค เป็นเต่า เพื่อรองรับเขามนธร ในเกษียรสมุทรไม่ให้ทะลายลงไป ในขณะที่พวกเทวดา และอสูรร่วมกันกวนเกษียรสมุทร เพื่อให้เกิดน้ำอมฤต โดยใช้เขามนธรเป็นเครื่องกวน และใช้พระยานาคเป็นสายชัก ๓/๑๔๕๕
๕๓๑. กูริล เป็นชื่อหมู่เกาะในดินแดนของสหภาพโซเวียต ตั้งอยู่ระหว่างมหาสมุทรแปซิฟิคเหนือ และทะเลโอกอตสก์ และเรียงรายเป็นแนวยาวตั้งแต่ปลายคาบสมุทรกัมจัตกา จนถึงตอนเหนือของเกาะฮอกไกโดของญี่ปุ่น มีความยาวประมาณ ๑,๐๔๐ กม. มีเกาะอยู่ประมาณ ๕๐ เกาะ ซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากภูเขาไฟ
ชาวฮอลันดามาพบหมู่เกาะนี้ ในปี พ..ศ.๒๑๘๖ ต่อมาญี่ปุ่นได้ขยายอิทธิพลเข้าไปทางตอนใต้ ขณะเดียวกับรัสเซียได้ขยายอิทธิพลเข้าไปทางตอนเหนือ ในปี พ.ศ.๒๓๙๗ ได้มีการตกลงทำสัญญาแบ่งเขตอิทธิพล ระหว่างรัสเซียและญี่ปุ่น โดยกำหนดเอาช่องแคบลฟริชุ เป็นเส้นแบ่ง ต่อมาในปี พ.ศ.๒๔๑๘ หมู่เกาะนี้ได้มาอยู่ในปกครองของญี่ปุ่น ทั้งเกาะและกลายเป็นส่วนหนึ่งของมณฑลฮอกไกโด
หลังจากญี่ปุ่นแพ้สงครามเอเซียบูรพา ในปี พ.ศ.๒๔๘๘ รุสเซียได้ส่งกองทหารเข้ายึดครองหมู่เกาะนี้ ต่อมาอีกสองปีก็ได้ประกาศรวมหมู่เกาะนี้ เข้าในดินแดนของสหภาพโซเวียต ๓/๑๔๕๕
๕๓๒. กูเวต เป็นชื่อรัฐอาหรับที่ปกครองตนเอง ในอารักขาของอังกฤษ ตั้งอยู่ทางชายฝั่งตะวันออกเฉียงเหนือ ของคาบสมุทรอาหรับบน อ่าวเปอร์เซีย มีเมืองหลวงชื่อเดียวกัน พรมเแดนทางเหนือ และตะวันตกจดประเทศอิรัก ทางใต้จดประเทศเซาดี อาเรเบีย และมัเขตซึ่งจัดไว้เป็นกลางระหว่างคูเวต กับเซาดี อาเรเบียด้วย เศรษฐกิจของประเทศขึ้นอยู่กับการขุดน้ำมัน
ในปีพ.ศ.๒๔๗๗ ได้ให้สัมปทานแก่บริษัทขุดน้ำมันของอังกฤษและอเมริกันร่วมกันและได้มีการสำรวจและเจาะบ่อน้ำมันกันขนานใหญ่ มีผลให้กูเวตเป็นแหล่งผลิตน้ำมันในอันดับที่หกของโลกในปีพ.ศ.๒๔๙๒ นอกจากนี้ยังมีท่าเรือดี จึงกลายเป็นศูนย์กลางขนส่งสินค้าให้กับเมืองท่าขนาดเล็กอื่น ๆ ในอ่าวเปอร์เซียด้วย
ราชวงศ์ของเจ้าผู้ครองรัฐได้รับการสถาปนาขึ้นเมื่อปีพ.ศ.๒๒๙๙ รัฐนี้มีฐานะเป็นส่วนหนึ่งของมณฑลบาสราในอาณาจักรออตโตมานถึงปีพ.ศ.๑๓๔๒ จึงแยกออกต่างหากและขออยู่ในอารักขาของอังกฤษ ๓/๑๔๕๖
๕๓๓. เกชา เป็นคำเรียกผู้หญิงญี่ปุ่นที่มีอาชีพเป็นนางบำเรอ ถือว่าเป็นนางงามประดับนคร ไม่ถือว่าเป็นเรื่องเสื่อมเสียทางสังคม ๓/๑๔๕๗
๕๓๔. เกณฑ์เมืองรั้ง เป็นตำแหน่งในกระทรวงมหาดไทย กรุงเทพ ฯ เรียกว่า เมืองอุทัยราชธานี คนหนึ่ง เมืองเทพราชธานี คนหนึ่ง เมืองยโสธร (หรือยศสุนทร) คนหนึ่ง เมืองนนท์ราชธานี คนหนึ่ง ๓/๑๔๕๙
๕๓๕. เกด ๑ เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ เรือนยอดค่อนข้างทึบ นิยมปลูกในบริเวณพระอุโบสถ เพราะคติทางพระพุทธศาสนาถือว่า เป็นไม้ที่มีประวัติสัมพันธ์กับพระพุทธประวัติ
ใบออกเป็นกลุ่มอยู่ตอนปลายกิ่งรูปรีโคนสอบ ปลายมน ดอกตกออกเป็นกุล่มตามง่ามใบไปข้างปลายกิ่ง กลีบดอกชั้นในสีขาว ผลคล้ายผลละมุดสีดา สุกแล้วมีรสหวานบริโภคได้ ๓/๑๔๖๑
๕๓๖. เกด ๒ - ปลา ปลาที่เรียกว่า ปลาเกด มีอยู่สองชนิดด้วยกัน คือ ปลาเกด, แดง, เนื้ออ่อน และปลาเกด, สายยู ๓/๑๔๖๑
๕๓๗. เกดพระเจ้า เป็นพรรณไม้ลำต้นสั้นๆ เกิดขึ้นตามเง่าที่จมอยู่ในดิน บางทีเรียก ศรนารายณ์ ต้นหนึ่ง ๆ มีใบ ๒-๔ ใบ ตัวใบรูปหอก ช่อดอกออกตรง ๆ ตามยอด ดอกสีขาว ออกเป็นกลุ่ม ปลูกเป็นไม้ประดับ นิยมปลูกเป็นไม้กระถางตั้งในที่ร่ม ๓/๑๔๖๓
๕๓๘. เกตตีสเบอร์ก เป็นชื่อเมืองในรัฐเพนซิลวาเนียตอนใต้ ประเทศสหรัฐอเมริกา มีสุสานที่ฝังศพทหารซึ่งเสียชีวิตในการรบที่เมืองนี้ คราวสงครามกลางเมือง เมื่อปี พ.ศ.๒๔๐๔ - ๒๔๐๘ ๓/๑๔๖๓
๕๓๙. เกตุมาลา - พระ พระมหากษัตริย์โบราณองค์หนึ่งของเขมร ต้นปฐมราชวงศ์ของกษัตริย์เขมร ในพุทธศตวรรษที่เจ็ด ๓/๑๔๖๔
๕๔๐. เกนสปะระ ๑, โทมัส (พ.ศ.๒๒๗๐ - ๒๓๓๑) เป็นจิตรกรชาวอังกฤษที่มีชื่อเสียงมากคนหนึ่ง เขาวาดภาพทิวทรรศน์ตามแบบจิตรกรชาววิลันดา ๓/๑๔๖๕
๕๔๑. เกนสบระ ๒ เมืองศูนย์กลางการค้าย่อม ๆ ของมณฑลลิงคอล์นเชอร์ ประเทศอังกฤษ ๓/๑๔๖๖
๕๔๒. เกเบรียล เทพชั้นผู้ใหญ่องค์หนึ่ง ซึ่งมีกล่าวอยู่ในวรรณคดีของลัทธิศาสนายูดาย ของชนชาติยิว ลัทธิศาสนาคริสต์ และลัทธิศาสนาอิสลาม ในศาสนาอิสลามเรียกว่า ยิบราอิล
เมื่อพระเจ้าสร้างมนุษย์หญิงชายคู่แรกชื่อ อาดัม และเอวา ได้จัดให้อยู่ในสวนสวรรค์อีเดน เทพองค์นี้มีหน้าที่ดูแลสวนไม่ให้ซาตานเข้าไปล่อลวงคนทั้งสอง เมื่อพระเยซูคริสต์จะมาสมภพในโลก เพื่อประกาศศาสนา เทพองค์นี้เป็นผู้นำข่าวมาบอกแก่นางมาเรียให้ทราบ และเทพองค์นี้ได้นำวจนะของพระอาหล่า มาแจ้งแก่พระมะหะหมัด เพื่อจะได้ประกาศศาสนาอิสลาม ๓/๑๔๖๖
๕๔๓. เกมเป็นคำในภาษาอังกฤษ ได้ใช้ในภาษาไทยเกี่ยวกับการเล่น การกีฬาอย่างแพร่หลาย ๓/๑๔๖๗
๕๔๔. เกย์ลัสซัก ,โจเซฟ หลุยส์ (พ.ศ.๒๓๒๑ - ๒๓๙๓) เป็นปราชญ์ทั้งทางวิทยาศาสตร์เคมีและฟิสิกส์ ๓/๑๔๖๘
๕๔๕. เกรกอรี เป็นพระนามของสันตะปาปา ๑๖ องค์ และนามของบุคคลสำคัญที่ปรากฎชื่อในประวัติศาสตร์ อีกหลายคน ส่วนมากเป็นบาทหลวงในคริสตศาสนา ๓/๑๔๗๒
๕๔๖. เกรโก, เอล (พ.ศ.๒๐๘๕ - ๒๑๕๓) เป็นสมญาของจิตรกรชาวสเปญ ๓/๑๔๗๔
๕๔๗. เกรแชม, เซอร์โทมัส (พ.ศ.๒๐๖๒ - ๒๑๒๒) สัญชาติอังกฤษ เป็นผู้ทรงคุณวุฒิมาก ประกอบด้วย เมตตาจิต และวัฒนธรรม อุทิศทรัพย์สมบัติของตนให้เป็นสาธารณประโยชน์หลายสถาน ๓/๑๔๗๔
๕๔๘. เกรย์ เป็นชื่อชาวอังกฤษที่มีบทบาทสำคัญในประวัติศาสตร์ของประเทศตนสองคนคือ ๓/๑๔๗๘
๑. ชาร์ล เกรย์ (พ.ศ.๒๓๐๗ - ๒๓๘๘) เป็นนักการเมืองชั้นหัวหน้าของพรรควิก ซึ่งต่อมาเรียกกันว่า พรรคลิเบอราล ประฌามการรวมเกาะไอร์แลนด์ เข้ากับประเทศอังกฤษ เป็นสหราชอาณาจักร
๒. เลดี เจน เกรย์ (พ.ศ.๒๐๘๐ - ๒๐๙๙) เป็นธิดาของดยุกแห่งซัฟฟอล์ก และเป็นนัดดาของพระเจ้าเฮนรี่ที่เจ็ด แห่งราชวงศ์ทิวดอร์ ได้รับการประกาศเป็นพระนางครองประเทศอังกฤษ เมื่อปี พ.ศ.๒๐๙๖ แต่ถูกปราบลงภายในสิบวัน
๕๔๙. เกรย์เฮานด์ เป็นชื่อสุนัขพันธุ์ใหม่พันธุ์หนึ่งที่เก่าแก่ที่สุด มีมาแต่โบราณกาล ได้มีขึ้นในโลกอย่างน้อยก็ประมาณ ๔,๐๐๐ ปี ก่อน ค.ศ. เพราะปรากฎว่าภาพสลักของสุนัขพันธุ์นี้ตามสถานที่ฝังศพของชาวอียิปต์ ตามอนุสาวรีย์หรือโบราณวัตถุของชาวอัสสิเรียน มันมีความฉลาด ปราดเปรียว ในการล่าสัตว์ จับสัตว์บนพื้นดิน มีความซื่อสัตย์ จงรักภักดีต่อเจ้าของหรือผู้เลี้ยง
ในสมัยโบราณเกรย์เฮานด์เป็นสุนัขประจำราชสำนักตลอดมา ๓/๑๔๘๐
๕๕๐. เกรินบันไดนาค เป็นเครื่องเลื่อนของหนักขึ้นบนฐานสูงหรือต่ำลง โดยเฉพาะใช้เลื่อนพระโกศขึ้นบุษบก หรือลงสู่ยามาศ ประกอบด้วยบันไดนาค เกริน และกว้าน ๓/ ๑๔๘๓
๕๕๑. เกริ่นบุษบก เกรินชนิดนี้ต่อออกมาสองข้างบุษบก เป็นรูปงอนสำหรับปักฉัตร ๓/๑๔๘๖
๕๕๒. เกรินราชรถ คือ บุษบกของราชรถที่ฐานมีเกรินทั้งหน้าทั้งหลัง ๓/๑๔๘๖
๕๕๓. เกล็ดถี่นวลจันทร นางเกล็ด พรม ลิง อิกันลามอด - ปลา รูปร่างคล้ายปลานวลจันทรน้ำจืด ๓/๑๔๘๘
๕๕๔. เกลียว ไม้หรือโลหะรูปทรงกระบอก มีร่องเวียนไปรอบตัวคล้ายก้นหอย ไม้หรือโลหะทรงกระบอก ซึ่งมีร่องเช่นนี้เรียกว่า เกลียวนอก ใช้บรรจุลงในช่องไม้หรือโลหะ ซึ่งมีขนาดเดียวกัน และมีผิวเป็นร่องเวียนโดยรอบเช่นกันเรียกว่า เกลียวใน ๓/๑๔๘๘
๕๕๕. เกลือ คือ สารประกอบโลหะกับอนุมูลกรด แต่เกลือที่สามัญชนรู้จัก และใช้บริโภคหมายถึงเกลือที่ใช้ในการปรุงอาหาร ซึ่งเป็นสารประกอบของโซเดียมกับคลอรีน หรืออนุมูลกรดคลอไรด์ สารนี้เมื่อบริสุทธิ์เป็นผงสีขาวละเอียดมีรสเค็ม เกลือที่ได้จากน้ำทะเลเรียกเกลือสมุทร ส่วนเกลือที่ได้จากใต้ดินเรียกเกลือสินเธาว์ ๓/๑๔๘๙
๕๕๖. เกลื้อน เป็นเชื้อโรคผิวหนังเรื้อรังชนิดหนึ่ง เกิดจากเชื้อราจำพวกหนึ่ง พบแพร่หลายทั่วไป และพบมากในประเทศร้อน ๓/๑๔๙๒
๕๕๗. เกวียน เป็นยานทางบกชนิดหนึ่งคล้ายรถ ที่มนุษย์ได้ใช้เป็นประโยชน์มากมายก่อนสมัยที่มนุษย์ได้คิดทำรถขึ้นใช้ได้ ในสมัยพุทธกาล จะได้ยินเรื่องพ่อค้านำสินค้าจากเมืองหนึ่งไปเมืองหนึ่งด้วยเกวียน
ในประเทศไทยการลำเลียงสินค้า จากเมืองดอนมายังเมืองท่า หรือจากเมืองท่าไปเมืองดอนก่อนที่จะมีทางรถไฟ ก็ใช้ลำเลียงกันด้วยเกวียน การขนส่งข้าวเปลือกจากท้องนาไปยังแม่น้ำ ลำคลองเพื่อบรรทุกเรือก็ใช้เกวียน นอกจากที่กล่าวแล้ว เกวียนยังใช้ในการรับส่งคนโดยสารไปยังที่ต่าง ๆ อีกด้วย
เกวียนในประเทศไทยมีรูปลักษณะหลายอย่างต่าง ๆ กันไปตามวิภัติของช่าง แต่รวมลงเป็นสองชนิดคือ เกวียนวัว และเกวียนควาย เกวียนวัวเตี้ย และกว้างกว่าเกวียนควาย ใช้ในที่ดอนมากกว่าที่ลุ่ม มักเรียกกันว่า ระแทะ หรือล้อ เกวียนควายสูง และยาวกว่าเกวียนวัว ใช้ในที่ลุ่มมากกว่าที่ดอน ๓/๑๔๙๔
๕๕๘. เกษตร - กระทรวง เดิมเป็นกรมนา ซึ่งเป็นกรมหนึ่งในสี่กรมที่เรียกว่า จตุสดมภ์ คือ กรมเมือง กรมวัง กรมคลัง และกรมนาเป็นกรมใหญ่ ผู้บังคับบัญชาเป็นตำแหน่งเสนาบดี ได้มีมาแต่แรกตั้งกรุงศรีอยุธยา (พ.ศ.๑๘๙๓) หรือก่อนนั้นขึ้นไป ต่อมาในรัชสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ (พ.ศ.๑๙๗๑ - ๒๐๓๑) จึงได้ทรงแต่งตั้งเสนาบดีเพิ่มอีกสองตำแหน่งคือเสนาบดีกรมมหาดไทย ที่สมุหนายก และเสนาบดีกรมพระกลาโหม ที่สมุหกลาโหม ทั้งสองตำแหน่งนี้ มียศเป็นอัครมหาเสนาบดี เป็นอยู่เช่นนี้จนถึงตอนต้นรัชกาลที่ห้า แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
กรมนานั้น บางแห่งเรียกกรมเกษตราธิการ บางแห่งเรียกกระทรวงเกษตราธิการ ส่วนตำแหน่งเสนาบดีกรมนานั้น ในแผ่นดินสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑ (อู่ทอง) เรียกขุนเกษตราธิบดี ในแผ่นดินสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถเรียกว่า พระเกษตราธิบดี ในแผ่นดินพระเจ้าปราสาททองเรียกว่าเจ้าพระยาพลเทพ ฯ มีตราตำแหน่ง ๙ ดวง สำหรับใช้ในหน้าที่ต่าง ๆ
ในรัชกาลที่ห้าแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ กรมนาได้รับการปรับปรุงขึ้นเป็นกระทรวงเกษตรพนิชการ ต่อมาได้ยุบลงเป็นกรมเกษตรากร ขึ้นกับกระทรวงการคลัง เมื่อปี พ.ศ.๒๔๓๙ และเปลี่ยนเป็นกระทรวงเกษตราธิการ เมื่อปี พ.ศ.๒๔๔๒
เมื่อเปลี่แปลงการปกครองในปี พ.ศ.๒๔๗๕ ให้รวมกระทรวงเกษตราธิการกับงกระทรวงพาณิชย์ และคมนาคม เป็นกระทรวงเกษตรพาณิชยการ ซึ่งต่อมาได้เปลี่ยนเป็นกระทรวงเศรษฐการ แล้วแยกออกเป็นสองกระทรวงคือ ทบวงเกษตราธิการ และกระทรวงพาณิชย์และคมนาคม จนถึงปี พ.ศ.๒๔๗๘ จึงให้ยกฐานะขึ้นเป็นกระทรวงเกษตราธิการตามเดิม และได้เปลี่ยนเป็นกระทรวงเกษตร เมื่อปี พ.ศ.๒๔๙๕ ๓/๑๕๐๔
๕๕๙. เกษตรตกร คือ ผู้ที่ประกอบอาชีพ หรือผุ้ได้รับการฝึกฝนในทางเกษตรกรรม ๓/๑๕๐๗
๕๖๐. เกษตรกรรม หมายถึง การทำไร่นาหรือเลี้ยงสัตว์ก็ได้ เดิมใช้คำว่ากสิกรรม ๓/๑๕๐๗
๕๖๑. เกษตรวิสัย อำเภอขึ้น จ.ร้อยเอ็ด เดิมเป็นเมืองสุวรรณภูมิ ต่อมาถึงปี พ.ศ.๒๔๕๑ ได้ยุบลงเป็นอำเภอ ในปี พ.ศ.๒๔๖๐ เปลี่ยนเป็นชื่อ อ.หนองแวง ปี พ.ศ.๑๔๘๑ เปลี่ยนกลับมาเป็นชื่อเดิม
ภูมิประเทศทางตะวันออกเป็นที่ราบลุ่ม ทางตะวันตกเป็นที่ราบสูงเหมาะแก่การทำนา ทำไร่ และเลี้ยงสัตว์ ๓/๑๕๐๘
๕๖๒. เกษตรศาสตร์ หมายถึง ศิลปและวิทยาแห่งการเพราะปลูก หรือเลี้ยงสัตว์ในไร่นา ปัจจุบันเป็นชื่อของมหาวิทยาลัย และกรมคือ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และกรมมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ๓/๑๕๑๐
๕๖๓. เกษตรสมบูรณ์ อำเภอ ขึ้น จ.ชัยภูมิ แต่เดิมเรียกว่าเมืองเกษตรสมบูรณ์ ต่อมายุบเป็นอำเภอ ขึ้น อ.ชัยภูมิ ต่อมาลดลงเป็นกิ่งอำเภอขึ้น อ.ภูเขียว แล้วเปลี่ยนเป็นกิ่งอ.บ้านยาง เมื่อปี พ.ศ.๒๔๖๐ จากนั้นได้ยกขึ้นอำเภอแล้วเปลี่ยนเป็นชื่อเดิม
ภูมิประเทศตอนกลางเป็นที่ราบสูง ด้านเหนือเป็นดอนลาดขึ้นไปจดชานเขาภูเขียว ด้านตะวันตกเป็นป่าดงและเนินเขา ด้านใต้เป็นราบบ้างโคกและเนินบ้างสลับกันเป็นป่าดงจนถึงเขาที่เป็นเขตระหว่าง อ.เมืองชัยภูมิกับ อ.จตุรัส ๓/๑๕๑๑
๕๖๔. เกษรา - นาง ชื่อหญิงในวรรณคดี มีอยู่สองเรื่องคือ
ก. ในคำกลอนเรื่องพระอภัยมณีของสุนทรภู่ นางเกษราเป็นราชธิดาของท้าวทศวงศ์ ผู้ครองเมืองรมจักร ได้อภิเษกสมรสเป็นมเหสีของศรีสุวรรณ มีธิดาชื่ออรุณรัศมี
ข. ในเรื่องราชาธิราช นางเกษรา เป็นธิดาผู้มีตระกูลแห่งเมืองตีกกล้า และเป็นภริยาสมิงนครอินท์ ๓/๑๕๑๓
๕๖๕. เกษสุริยง ชื่อนางเอกในเรื่องสุวรรณหงส์ เป็นราชธิดาบุญธรรมของท้าวสุวรรณวิก พญายักษ์ผู้ครองเมืองมัตตัง พระสุวรรณหงส์ได้พบ และสมสู่กับนาง ๓/๑๕๑๔
๕๖๖. เกษียรสมุทร ทะเลน้ำนมอยู่ทางทิศตะวันออกของเขาพระสุเมร ไตรภูมิเรียกขีรสาครคู่กับนิลสาคร หรือโลณสาคร อยู่ทางทิศใต้
เกษียรสมุทร เป็นทะเลที่ประทับของพระวิษณุนารายณ์เหนือหลังพระยาเศษนาค ทะเลนี้เทวดาและอสูรเคยร่วมกันกวน เพื่อให้เกิดน้ำอมฤต เรียกกันว่า กวนเกษียรสมุทร ๓/ ๑๕๑๕
๕๖๗. เกสร - นาง เป็นชื่อนางเอกในนิทานคำกลอนเรื่องลักษณวงศ์ของสุนทรภู่ เรียกเต็มว่า นางทิพเกสร นางเกิดในดอกสัตตบงกช มีเนื้อหอม พระฤษีมหาเมฆเก็บมาเลี้ยงไว้ ต่อมานางได้เป็นชายาของพระลักษณวงศ์ ที่ได้มาเรียนวิชากับพระฤาษี ๓/๑๕๑๕
๕๖๘. เกสรสุมณฑา - นาง เป็นพระธิดาท้าวธรรมจักร และนางลักขยะสุวรรณ แห่งเมืองปัญจาล ในเรื่องสังข์ศิลปชัย ๓/๑๕๑๗
๕๖๙. เกอเต, โยฮาน โวลฟ์กาง ฟอน (พ.ศ.๒๒๙๒ - ๒๓๗๕) จินตกวีเอกของเยอรมัน เขาเป็นผู้ที่มีความรู้กว้างขวาง สนใจในการศึกษาหาความรู้ทุกอย่าง ในวรรณคดีได้จัดให้เกอเต อยู่ในระดับชั้นเดียวกันกับเชกส์เปียร์ของอังกฤษ ดันเตของอิตาลี และโฮเมอร์ของกรีก คืออยู่ในงานชั้นหนึ่งของโลก ๓/๑๕๑๗
๕๗๐. เกอเบลส์ โยเซฟ (พ.ศ.๒๔๔๐ - ๒๔๘๘) เป็นักการเมืองและบุคคลสำคัญชั้นแนวหน้า ของพรรคนาซีเยอรมัน ในสมัยก่อนสงคราม และระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง ร่วมกับเกอริงและฮิตเลอร์ เป็นผู้สร้างวิธีการโฆษณของเยอรมัน ที่เรียกว่า สงครามประสาท ๓/๑๕๒๑
๕๗๑. เกอร์กิซสถาน เป็นสาธารณรัฐอยู่ในสหภาพโซเวียตรุสเซีย อยู่ตอนกลางของทวีปเอเชีย ทางเหนือจดสาธารณรัฐกาซากสถาน ทางตะวันตกจดสาธารณรัฐอุซเบกิสถาน ทางตะวันตกเฉียงใต้จดสาธารณรัฐทาคซิสถาน และทางตะวันออกเฉียงใต้ จดแคว้นซิ่นเกียงของจีน เมืองชื่อ ฟรุนเซ ภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นภูเขา ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของเทือกเขาเทียนชาน พลเมืองส่วนใหญ่เป็นชาวเกอร์กิซ ซึ่งมีเชื้อสายมาจากเตอร์กและมองโกล ๓/๑๕๒๒
๕๗๒. เกอริง,แฮร์มาน วิลเฮ็ลม์ (พ.ศ.๒๔๓๖ - ๒๔๘๙) เป็นนักการเมือง และบุคคลสำคัญชั้นแนวหน้า ในพรรคนาซีของเยอรมัน ในสมัยก่อน และระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง ได้ดำรงตำแหน่งสำคัญทั้งในทางการเมือง และการทหารหลายตำแหน่ง เป็นตัวรองของฮิตเลอร์ ผู้นำประเทศเยอรมันพรรคนาซี ๓/๑๕๒๓
๕๗๓.เกาถาน - อาณาจักร เป็นภาคหนึ่งของอาณาจักรจัมปา ซึ่งแบ่งออกเป็นปานราน เกาถาน และวิชัย ตั้งอยู่ในเขตเวียดนามตอนใต้ ตอนฝั่งทะเลตะวันออกแถวเมืองบินห์ดินท์ เป็นเมืองท่าชายทะเล ชาวเมืองเดิมนับถือพระอิศวร ต่อมานับถือพระพุทธศาสนาฝ่ายมหายาน ๓/๑๕๒๕
๕๗๔. เการพ ดู โกรพ (ลำดับที่ ๖๔๘) ๓/๑๕๒๖
๕๗๕. เกาลัด เป็นชื่อเรียกพรรณไม้ต่างประเทศสองชนิดด้วยกัน คือ มีถิ่นกำเนิดในประเทศจีน
ใบรูปไข่ปลายมน ดอกออกเป็นช่อยาวตั้งตรง ๆ ตามง่ามใบ ผลสัณฐานกลมเปลือกหุ้มผลมีหนามยาวแหลมปกคลุมหนาแน่น ๓/๑๕๒๖
๕๗๖. เกาลูน เป็นดินแดนส่วนหนึ่งของเกาะฮ่องกง เดิมเป็นอาณานิคมของอังกฤษ ตั้งอยู่บนแหลมเกาลูน ในภาคตะวันตกเฉียงใต้ ของผืนแผ่นดินใหญ่จีน ตรงข้ามเกาะฮ่องกง ห่างกัน ๑.๖ กม. เป็นย่านการค้าแห่งหนึ่งของฮ่องกง อังกฤษได้ดินแดนส่วนนี้มารวมกับฮ่องกง โดยอาศัยสนธิสัญญาซึ่งอังกฤษลงนามกับจีน เมื่อปี พ.ศ.๒๔๐๓ ต่อมาโดยอาศัยอนุสัญญาที่ได้ลงนามกับจีน เมื่อปี พ.ศ.๒๔๔๑ อังกฤษก็ได้เช่าดินแดนรอบเกาลูน เป็นเวลา ๙๙ ปี ซึ่งเรียกว่า ดินแดนใหม่
เกาลูนมีพื้นที่ประมาณ ๘ ตร.กม. ดินแดนใหม่มีพื้นที่ประมาณ ๙๒๐ ตร.กม. ๓/๑๕๒๘
๕๗๗. เกาศัลยา นางชาวโกศล มหเสีองค์ที่หนึ่งของท้าวทศรถผู้ครองกรุงอโยธยา (รามเกียรติ์ เรียกนางเกาสุริยา) เป็นพระมารดาของพระราม ๓/๑๕๒๘
๕๗๘. เกาศามพี ดู โกสัมพี (ลำดับที่...) ๓/๑๕๒๙
๕๗๙. เกาสุริยา ดู เกาศัลยา (ลำดับที่ ๕๗๗) ๓/๑๕๒๙
|
Update : 25/5/2554
|
|
