ไส้เดือน ดินนอกจากมีประโยชน์ในแง่การนำมาย่อยสายขยะอินทรีย์เพื่อผผลิตปุ๋ยหมักแล้ว สามารถนำมาใช้เป็นแหล่งโปรตีนเสริมเลี้ยงสัตว์ได้ เนื่องจากเนื้อเยื่อของไส้เดือนดินจะอุดมไปด้วย กรดอะมิโนและสารอาหารที่มีประโยชน์อื่นๆ หลายชนิดที่เหมาะสมนำมาเลี้ยงสัตว์ได้
คุณค่าทางอาหารที่ได้จากตัวไส้เดือนดิน
มี นักวิจัยหลายท่านได้ทำการศึกษาคุณค่าทางอาหารของไส้เดือนดิน พบว่าส่วนประกอบในเนื้อเยื่อโดยทั่วไปของไส้เดือนดินไม่ต่างจากเนื้อเยื่อ ของสัตว์ชนิดอื่นๆ ที่ประกอบด้วย กรดอะมิโน ไลซีน อนุพันธ์ของ เมทไธโอนีน กับ ซีสทีน ฟีนิลอะนิลีน และ ไทโรซีน ซึ่งปริมาณกรดอะมิโนที่จำเป็นที่ตรวจพบในเนื้อเยื่อของไส้เดือนดินมีปริมาณ เพียงพอสำหรับนำมาผลิตเป็นอาหารสัตว์ได้ดี นอกจากนี้เนื้อเยื่อของไส้เดือนดิน ยังประกอบด้วยกรดไขมันที่ต่อกันเป็นสายยาว ซึ่งกรดไขมันหลายชนิดที่ไม่สามารถสังเคราะห์ได้ในสัตว์เคี้ยวเอื้อง และนอกจากนี้ยังประกอบด้วยแร่ธาตุวิตามินอีกหลายชนิด โดยเฉพาะ ไนอาซิน จะมีอยู่ปริมาณมากและเป็นแหล่งของวิตามิน บี12 จากผลการวิเคราะห์สารอาหารในเนื้อเยื่อของไส้เดือนดิน มีความเหมาะสม อย่างยิ่งสำหรับนำมาใช้เลี้ยงไก่ หมู หรือ สัตว์เลี้ยงภายในบ้าน
การผลิตอาหารโปรตีนจากไส้เดือนดิน
1. วิธีการตากแห้ง เป็น รูปแบบการผลิตอาหารโปรตีนที่มีวิธีการทำที่ง่ายมากไม่ต้องใช้เครื่องมือหรือ อุปกรณ์การผลิตที่ยุ่งยาก โดยการนำไส้เดือนไปเกลี่ยบนภาชนะที่ใช้ตากแห้ง ทิ้งไว้จนแห้ง วิธี การนี้เหมาะสมสำหรับพื้นที่สิ่งแวดล้อมที่มีอุณหภูมิสูง และใช้เวลาในการผลิตค่อนข่างนาน
2. วิธีการอบแห้งด้วยตู้ เป็น การผลิตไส้เดือนดินที่ต้องใช้ตู้อบเข้ามาช่วยดำเนินการอบ โดยการนำไปอบในตู้อบขนาดใหญ่ อบจนกว่าไส้เดือนแห้ง อุณหภูมิการอบขึ้นอยู่กับขนาดและปริมาณไส้เดือนดิน
3. วิธี การผสมกับกากน้ำตาล วิธีการนี้เป็นการผลิตอาหารโปรตีนจากไส้เดือนดินในรูปแบบอาหารเปียก โดยการนำไส้เดือน ไปผสมกับกากน้ำตาล ทำให้สามารถเก็บรักษาผลผลิตได้นาน
4. วิธี การหมักด้วยกรดฟอร์มิค เป็นวิธีการผลิตแบบเปียกอีกวิธีหนึ่ง โดยการนำไส้เดือนดินมาผสมกับกรดฟอร์มิค แล้วปั่นให้เป็นเนื้อเดียวกัน แล้วนำไปผสมกับอาหารสัตว์
5. วิธีการแช่แข็ง วิธี การนี้เป็นการผลิตอาหารโปรตีนจากไส้เดือนดินในรูปป่นอีกชนิดหนึ่ง สามารถผลิตโดยการแช่แข็งไส้เดือนที่แยกได้อย่างรวดเร็วทำให้ไส้เดือนดินตาย หลังจากนั้นนำมาทำแห้ง วิธีนี้ค่อนข้างมีประสิทธิภาพแต่ช้าและราคาแพง
6. วิธีการใช้อะซิโตนร่วมกับการอบแห้ง โดยการแช่ไส้เดือนดินในอะซิโตน 1 ชั่วโมง แล้วนำไส้เดือนมาผึ่งให้แห้งแล้วเข้าเตาอบ
ในกระบวนการแปรรูปไส้เดือนดินเป็นอาหารโปรตีน จะมีผลกระทบต่อปริมาณกรดอะมิโนที่จำเป็นในตัวได้เดือนดินเพียงเล็กน้อยเท่านั้น
การ ใช้ไส้เดือนดินเป็นโปรตีนเสริมเลี้ยงสัตว์ต่าง สามารถเอามาเลี้ยงปลา เลี้ยงกบ สัตว์ปีก สุกร และแปรรูป นำมาเป็นอาหารเสริมสำหรับสัตว์ได้ดี มีรายงานออกมาว่าการใช้โปรตีนจากไส้เดือนมาเลี้ยงสัตว์ทำให้อัตราการเจริญ เติบโตของสัตว์ที่เลี้ยงดีมาก การเลี้ยงไก่ ทำให้ไก่ออกไข้ได้ดี ปลาสี จะสีสด ลูกสุกรที่เลี้ยงด้วยโปรตีนจากไส้เดือนจะเจริญเติบโตดี
|
วัตถุแห้ง (%)
|
20-25
|
|
ส่วนประกอบคิดเป็น % ของวัตถุแห้ง
|
|
โปรตีนรวม (crude protien)
|
62-64
|
|
โปรตีนจริง (true protien)
|
60-61
|
|
ไขมัน
|
7-10
|
|
|
8-10
|
|
แควเซียม
|
0-55
|
|
ฟอสฟอรัส
|
1-10
|
|
พลังงานรวม (kcal/kg)
|
39,000-41,000
|
