สัตว์น้ำจำเป็นต้องอาศัยในการดำรงชีวิต  คุณสมบัติน้ำจะแตกต่างกันตามสภาพแวดล้อมและที่ตั้งต่างกัน  เช่น  แม่น้ำ  ลำธารคลอง 

 จะมีคุณสมบัติของน้ำแตกต่างจาก  หนอง  บึง  อ่างเก็บน้ำ  ซึ่งเป็นแหล่งน้ำนิ่งรวมถึงบาดาลที่มีคุณสมบัติแตกต่างจากแหล่งน้ำผิวดินอื่นๆ 

การตรวจวัดคุณภาพจึงเป็นสิ่งสำคัญ  เพื่อที่จะได้ปรับปรุงให้อยู่ในสภาพที่เหมาะสมกับการอยู่อาศัยของสัตว์น้ำ 

ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำให้ประสบความสำเร็จ

ตรวจคุณภาพน้ำอย่างไร

     เอาน้ำใส่ขวดโดย  เลือกใช้ขวดชนิดใดก็ได้  (ขนาดขวดเหล้าขาวหนึ่งกลมกำลังดี)  ควรมีน้ำหนักเบาและไม่แตกง่าย  ที่สำคัญก่อนการใช้ขวดเก็บตัวอย่างทุกครั้ง  ควรล้างด้วยน้ำสะอาดหลายๆ ครั้ง  เมื่อเก็บตัวอย่างน้ำเสร็จแล้ว  ควรปิดฝาให้สนิท  ปิดฉลากทุกใบให้ชัดเจน  โดยฉลากจะต้องแจ้งข้อมูลที่จำเป็นให้ละเอียด  เช่น  สถานที่เก็บตัวอย่าง  วัน  เวลาของการเก็บตัวอย่าง  แหล่งน้ำของตัวอย่าง  ชื่อสกุลของผู้เก็บตัวอย่าง  สี  กลิ่นของน้ำ  ความขุ่น  ขนาดบ่อและปลาที่เลี้ยงมาบอกเจ้าหน้าที่  เพื่อจะได้วิเคราะห์ข้อมูลได้อย่างถูกต้อง

คุณภาพน้ำบอกอะไรกับเกษตรกร
 

อุณหภูมิน้ำ

ควรอยู่ในช่วง  23-32  องศาเซลเซียส  วิธีง่ายๆ   คือสัมผัสด้วยมือ  น้ำจะต้องไม่ร้อยหรือเย็นจนเกินไป  ถ้าน้ำเย็นมากปลากินอาหารน้อยลง  ควรลดปริมาณน้ำในบ่อและลดปริมาณอาหารลง

ปริมาณออกซิเจน

โดยเฉลี่ยปริมาณออกซิเจนในรอบวันไม่ควรต่ำกว่า 3 มิลลิกรัมต่อลิตร  ถ้าต่ำกว่านี้อาจทำให้ปลาเจริญเติบโตไม่ดีหรือตายได้  เมื่อปริมาณออซิเจนต่ำให้ใช้เครื่องตีน้ำหรือสูบพ่นน้ำไปในอากาศก็ได้  เพื่อช่วยเพิ่มปริมาณในน้ำ  โดยเฉพาะเวลากลางคืนและเช้ามืด

ความเป็นกรด-ด่าง (pH)

ควรอยู่ระหว่าง 6.5-9  การเปลี่ยนแปลงของ pH  ที่เกิดขึ้นจะทำให้คุณสมบัติของน้ำเปลี่ยนไป  และมีผลต่อความเป็นพิษของสารบางชนิดได้   เช่น  ความเป็นพิษของแอมโมโนเนียมากขึ้นหรือลดลงได้

ความกระด้าง

น้ำอ่อนหรือน้ำที่กระด้างเกินไปถือว่าไม่มีความเหมาะสม  ถ้าน้ำอ่อนเมื่อทำการเพาะเลี้ยงจะต้องมีการเติมปูนขาว  เพื่อที่จะทำให้น้ำมีค่าความกระด้างสูงขึ้น  เกณฑ์ที่เหมาะสมกับการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำควรมีค่าอยู่ระหว่าง  75-300  มิลลิกรัมต่อลิตร  หากกระด้างจนเกินไปสามารถแก้ไขได้โดยวิธีการพักน้ำและติดตั้งเครื่องกรอง

ความเป็นด่าง

เป็นตัวที่คอยควบคุมไม่ให้แหล่งน้ำมีการเปลี่ยนแปลง  pH   ควรมีค่าอยู่ในระหว่าง  100-200  มิลลิกรัมต่อลิตร

แอมโมเนีย

เป็นแก๊สที่มีพิษต่อปลามาก  เกิดจากของเสียและมูลต่างๆ  ที่สัตว์น้ำขับถ่ายออกมา  ถ้าปริมาณสูงจะเป็นอันตรายต่อสัตว์น้ำมาก

ความขุ่น

ตะกอนดินที่แขวนลอยอยู่ในน้ำ  ถ้าปริมาณมากเกินไปจะเป็นตัวขวางกั้นไม่ให้แสงสว่างลงไปได้ลึก  ทำให้พืชและแพลงก์ตอนไม่สามารถสังเคราะห์แสงได้  ส่งผลให้ปริมาณอาหารธรรมชาติในบ่อลดลง

ความโปร่งใส

ควรมีค่าระหว่าง  30-60  เซนติเมตร  ถ้าพบว่าในน้ำของบ่อเป็นสีเขียวจัด  ควรเปลี่ยนถ่ายน้ำเพื่อลดความเข้มข้นของสีน้ำลง  สำหรับบ่อที่มีน้ำใส  ควรเติมปุ๋ยลงในบ่อเพื่อเพิ่มธาตุอาหารให้กับพืชและแพลงก์ตอนพืช  ให้สามารถเจริญเติบโตเพิ่มจำนวนขึ้น

คุณภาพน้ำที่เหมาะสมต่อการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ