|
 |
พระพุทธรูปศิลาขาว ศักดิ์สิทธิ์-ศิลปะทวารวดี
คอลัมน์ เดินสายไหว้พระพุทธ
ภายในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เขตพระนคร กรุงเทพฯ เป็นที่ประดิษ ฐาน 'พระพุทธรูปศิลาขาว' อันศักดิ์สิทธิ์
พระพุทธรูปศิลาขาว เป็นพระพุทธรูปศิลา ศิลปะทวารวดี พุทธศตวรรษที่ 12-13 ขนาดหน้าตักกว้าง 110 เซนติเมตร สูง 368 เซนติเมตร กรมศิลปากรประกอบขึ้นจากชิ้นส่วนที่พบในโบราณสถานวัดพระเมรุ จ.นครปฐม และวัดพระยากง จ.พระนคร ศรีอยุธยา
เก็บรักษาภายในอาคารประพาสพิพิธ ภัณฑ์ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร
พระพุทธรูปทำจากศิลาสีขาวประทับนั่งห้อยพระบาท (ปรลัมพปาทาสนะ) บนบัลลังก์ พระหัตถ์ขวา กระทำวิตรรกมุทราหรือปางแสดงธรรม คือ การจีบพระอังคุฐ (นิ้วโป้ง) กับพระดัชนี (นิ้วชี้) เข้าหากัน เป็นวงกลม เป็นสัญลักษณ์ของธรรมจักร มีความหมายถึงการแสดงธรรม พระหัตถ์ซ้ายวางหงายเหนือพระชงฆ์ ทรงครองจีวรห่มเฉียงเรียบไม่มีริ้ว ชายจีวรตกลงด้านหน้าบริเวณกลางพระชงฆ์เป็นวงโค้ง บัวรองรับพระบาทเป็นบัวคว่ำบัวหงาย
สันนิษฐานว่าเดิมพระพุทธรูปประทับห้อยพระบาททำจากศิลาขาวนี้ มีทั้งหมด 4 องค์ประดิษฐานบนบัลลังก์หันพระปฤษฎางค์ (หลัง) เข้าหาสถูปประธานทั้ง 4 ด้าน ของ วัดพระเมรุ จ.นครปฐม ปัจจุบัน อัญเชิญไปประดิษฐานยังสถานที่ต่างๆ ดังต่อไปนี้
องค์ที่ 1 ประดิษฐานเป็นพระประธานในพระอุโบสถ วัดพระปฐมเจดีย์ราชวรมหาวิหาร
องค์ที่ 2 ประดิษฐานบนลานชั้นลดด้านทิศใต้ของพระปฐมเจดีย์ วัดพระปฐมเจดีย์ราชวรมหาวิหาร
องค์ที่ 3 จัดแสดงในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร
องค์ที่ 4 จัดแสดงพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เจ้าสามพระยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
พระพุทธรูปประทับห้อยพระบาทองค์ที่ 1 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ตรงกับ พ.ศ.2404 ชาวบ้านที่ช่วยกันขนอิฐที่วัดพระเมรุ บังเอิญได้เห็นพระเกตุมาลาของพระพุทธรูปโผล่พ้นจอมปลวกใหญ่ จึงช่วยกันทำลายจอมปลวกออกจนพบพระพุทธรูปองค์นี้และได้อัญเชิญมาประดิษฐานในพระอุโบสถวัดพระปฐมเจดีย์ราชวรมหาวิหาร
พระพุทธรูปห้อยพระบาทองค์ที่ 2 องค์ที่ 3 และองค์ที่ 4 ประกอบจากชิ้นส่วนของพระพุทธรูป ซึ่งพบกระจัดกระจายตามที่ต่างๆ โดยพบส่วนของพระองค์ พระเพลา พระบาท และบัวรองพระบาท ที่พบพร้อมกับพระพุทธรูปประทับห้อยพระบาทองค์ที่ 1 และนำมาเก็บรักษาไว้ที่ระเบียงคดวัดพระปฐมเจดีย์ราชวรมหาวิหาร
ต่อมาเมื่อ พ.ศ.2501 ธนิต อยู่โพธิ์ อดีตอธิบดีกรมศิลปากร ได้รับแจ้งว่าพบเศียรพระพุทธศิลา 2 องค์ในร้านขายของเก่าย่านเวิ้งนครเขษม ซึ่งลักลอบนำมาจากวัดพระยากง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
นอกจากนี้ ยังพบพระพุทธรูปศิลาขาวอีกองค์หนึ่งประดิษฐานที่วัดขุนพรหม จังหวัดพระนครศรีอยุธยาใกล้กับวัดพระยากง ชาวบ้านเล่าว่าได้ประกอบขึ้นจากชิ้นส่วนของพระพุทธรูปศิลาขาวซึ่งพบที่วัดพระยากง
เมื่อธนิต อยู่โพธิ์ ไปดูที่วัดพระยากงก็พบชิ้นส่วนอื่นๆ ของพระพุทธรูปศิลาอีก จึงลองประกอบกับเศียรพระพุทธรูปที่มาจากร้านขายของเก่าแต่ไม่สามารถประกอบ กันได้สนิท และยังพบว่าพระพุทธรูปศิลาขาวที่วัดขุนพรหม ซึ่งปฏิสังขรณ์ด้วยการโบกปูนทับให้เรียบเสมอกันก็ประกอบขึ้นจากชิ้นส่วนของพระพุทธรูปคนละองค์กัน จึงได้แยกส่วนต่างๆ ออกมาประกอบใหม่
แล้วนำชิ้นส่วนของพระพุทธรูปศิลาขาวที่เก็บรักษาไว้ ณ ระเบียงคด วัดพระ ปฐมเจดีย์ราชวรมหาวิหารมาลองประกอบด้วยก็พบว่าสามารถต่อกันได้อย่างสนิท จึงนำพระพุทธรูปทั้ง 3 องค์ ซึ่งประกอบกันได้อย่างสมบูรณ์มาปฏิสังขรณ์เพิ่มเติมและอัญเชิญไปประดิษฐานตามสถานที่ต่างๆ
|
Update : 2/4/2554
|
|
