|
|
ปลาตะเพียนใบลาน...หัตถกรรมพื้นบ้าน ทำเงิน
"ปลาตะเพียนใบลาน"...หัตถกรรมพื้นบ้าน ทำเงิน
"ปลาตะเพียนใบลาน" เป็นงานหัตถกรรมพื้นบ้านที่เกิดจากภูมิปัญญาของคนไทย ในอดีตผู้ใหญ่มักแขวนปลาตะเพียนใบลานไว้เหนือเปลเด็ก โดยมีความเชื่อว่า ลูกหลานจะเลี้ยงง่าย โตเร็ว มีสุขภาพแข็งแรง เจริญรุ่งเรืองและได้สืบสกุล ปัจจุบัน กลุ่มวิสาหกิจชุมชนใบลานประดิษฐ์ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ยังคงมีการสืบสานและอนุรักษ์งานหัตถกรรมปลาตะเพียนใบลานเอาไว้ ขณะเดียวกันยังผลิตปลาตะเพียนใบลานเพื่อเพิ่มมูลค่า กลายเป็นสินค้าขึ้นชื่อของจังหวัด ซึ่งได้รับการตอบรับดีทั้งในและต่างประเทศ สามารถสร้างรายได้เสริมให้กับครอบครัวได้
นางศิริ ตรีมรรค นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรชำนาญการ สำนักงานเกษตรอ.พระนครศรีอยุธยา จ.พระนครศรีอยุธยา กล่าวว่า การสานปลาตะเพียนเป็นงานหัตถกรรมพื้นบ้านที่สืบทอดต่อกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษนานกว่า 100 ปี โดยใช้วัสดุที่หาได้ง่ายในท้องถิ่น อาทิ ใบมะพร้าว ใบลาน และใบตาล สำหรับปลาตะเพียนที่สานด้วยใบลานในสมัยก่อนไม่สวยงามและมีขนาดใหญ่โตเช่นปัจจุบัน ปลาตะเพียนรุ่นแรกที่สร้างขึ้นเรียกว่า ’ปลาโบราณ“ ซึ่งจะสานเป็นตัวปลาขนาดเล็ก ๆ 1-3 ตัวเท่านั้น และมักทาด้วยสีเหลืองซีดที่ทำด้วยวัตถุดิบตามธรรมชาติที่เรียกว่า “รงค์” ผสมกับน้ำมันวานิช แล้วนำไปเสียบไม้หรือห้อยแขวนได้
เมื่อปี 2548 สำนักงานเกษตรอำเภอพระนครศรีอยุธยาได้สนับสนุนให้กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรในพื้นที่ที่ยังคงสืบสานงานหัตถกรรมปลาตะเพียนจากใบลาน จัดตั้งเป็นวิสาหกิจชุมชนใบลานประดิษฐ์ขึ้น ขณะเดียวกันยังได้สนับสนุนโดยการพาไปศึกษาดูงานในแหล่งผลิตใบลาน พร้อมส่งเสริมและพัฒนาองค์ความรู้การสานปลาตะเพียนใบลานให้มีสินค้าหลากหลายรูปแบบมากขึ้น เช่น โมบายแขวน (แม่ปลาตะเพียน ลูก 6 ตัว และลูก 9 ตัว) และพวงกุญแจ โดยเน้นให้มีสีสันและลวดลายสวยงามเพื่อให้เป็นที่ดึงดูดใจของลูกค้า อีกทั้งยังสนับสนุนให้กลุ่มฯ พัฒนาบรรจุภัณฑ์สำหรับใส่ปลาตะเพียนใบลาน มีทั้งรูปแบบถุงพลาสติกและแบบกล่อง เพื่อเพิ่มความสะดวกในการขนส่งและลดความเสียหายระหว่างส่งไปให้กับลูกค้าในต่างจังหวัดด้วย
คุณยายประพาส เรืองกิจ วัย 74 ปี ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนใบลานประดิษฐ์ ตำบลภูเขาทอง กล่าวว่า ปัจจุบันกลุ่มวิสาหกิจชุมชนใบลานประดิษฐ์มีสมาชิก จำนวน 27 ราย ซึ่งรูปแบบปลาตะเพียนใบลานที่ผลิตมีทั้งขนาดเล็ก ขนาดกลาง และขนาดใหญ่ มีหลากหลายรูปแบบ อาทิ โมบายแขวนแม่ปลาตะเพียนและลูก 6 ตัว หรือลูก 9 ตัว พวงกุญแจปลาตะเพียนแขวนกระดิ่ง
การทำปลาตะเพียนใบลานให้สวยงามต้องคัดเลือกใบลานที่มีคุณภาพดี ทั้งยังต้องใช้ฝีมือและความประณีตในการสาน รวมถึงการตกแต่งครีบและหาง มีความพิถีพิถันในการลงสีและวาดลวดลายเกล็ดปลา ตลอดจนการตกแต่งและประกอบลูกปลา รวมทั้งเครื่องประกอบอื่น ๆ เข้าด้วยกัน เช่น กระโจม
กระทงเกลือ ใบไพเม็ดปักเป้า ประกอบเข้ากับปลาตัวใหญ่ต้องทำอย่างสุดฝีมือ เพื่อให้ได้ปลาตะเพียนเป็นพวงสวยงาม เป็นที่ชื่นชอบและถูกใจลูกค้า
นอกจากไปร่วมออกร้านจำหน่ายในงานแสดงสินค้าต่าง ๆ แล้ว กลุ่มฯ ยังขายผลิตภัณฑ์สินค้าผ่านทางอินเทอร์เน็ต และโทรศัพท์ ทางกลุ่มฯ ก็จะจัดส่งสินค้าให้ทางไปรษณีย์ สำหรับราคาจำหน่ายมีตั้งแต่ชิ้นละ 10 บาท 100 บาท 150 บาท 200 บาท ไปจนถึง 5,000 บาท ขณะนี้ลูกค้าได้ให้การตอบรับเป็นอย่างดี สามารถช่วยให้สมาชิกมีรายได้เพิ่มขึ้น
สนใจงานหัตถกรรม ’ปลาตะเพียนใบลาน“ สามารถติดต่อสอบถามได้ที่สำนักงานเกษตรอำเภอพระนครศรีอยุธยา โทร. 0-3532-2017.
|
Update : 28/6/2554
|
|