กลุ่มยารักษาน้ำกัดเท้า

เทียนบ้าน

ชื่อวิทยาศาสตร์ :   Impatiens balsamina  L.

ชื่อสามัญ :   Garden Balsam

วงศ์ :   BALSAMINACEAE

ชื่ออื่น :  เทียนดอก เทียนไทย เทียนสวน (ภาคกลาง)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ไม้ล้มลุกสูง 30-80 ซม. ลำต้นอวบน้ำและค่อนข้างโปร่งแสง ออกดอกออกผลแล้วต้นจะตาย ใบเดี่ยวเรียงสลับรอบลำต้น รูปวงรี ขอบใบหยักฟันเลื่อย ดอกเดี่ยวหรือเป็นกระจุก ออกที่ซอกใบ กลีบดอกมีสีชมพู แดง ม่วง ขาว ผลเป็นผลแห้ง เมื่อแก่จัดจะแตกออก เปลือกผลม้วนขมวดขึ้น และดีดเมล็ดที่ค่อนข้างกลมสีน้ำตาลออกมา เพื่อช่วยกระจายพันธุ์
ส่วนที่ใช้ :  ใบสด ดอกสด ใบแห้ง
                 เก็บใบขนาดกลางที่สมบูรณ์ ส่วนใหญ่หมอจีนใช้ใบของเทียนดอกขาว
 

สรรพคุณ :

• ใบสด
  - ตำพอกเล็บขบและปวด ตามนิ้วมือ นิ้วเท้า  
  - ถอนพิษ ปวดแสบ ปวดร้อน

• ใบแห้ง - แก้แผลอักเสบ ฝีหนอง แผลเน่าเปื่อย แผลเรื้อรัง

วิธีและปริมาณที่ใช้ : รายละเอียด ดูจากลิงค์ด้านล่าง (กลุ่มพืชถอนพิษ)

กลุ่มยารักษาน้ำกัดเท้า

มังคุด

ชื่อวิทยาศาสตร์ :   Garcinia mangostana  L.

ชื่อสามัญ :   Mangosteen

วงศ์ :   Guttiferae

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ไม้ต้น สูง 10 - 12 เมตร ทุกส่วนมียางสีเหลือง ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปไข่ หรือรูปวงรีแกมขอบขนาน กว้าง 6 - 11 ซม. ยาว 15 - 25 ซม. เนื้อใบหนา และค่อนข้างเหนียว คล้ายหนัง หลังใบสีเขียวเข้ม เป็นมัน ท้องใบสีอ่อน ดอกเดี่ยวหรือเป็นคู่ ออกที่ซอกใบ ใกล้ปลายกิ่ง สมบูรณ์เพศ หรือแยกเพศ กลีบเลี้ยงสีเขียวอมเหลือง กลีบดอกสีแดง ฉ่ำน้ำ ผลเป็นผลสด ค่อนข้างกลม
ส่วนที่ใช้ :  เปลือกผลแห้ง

กลุ่มยารักษาน้ำกัดเท้า

สีเสียดเหนือ

ชื่อวิทยาศาสตร์ :   Acacia catechu (L.f.) Willd.

ชื่อสามัญ :   Catechu Tree} Cutch Tree

วงศ์ :  LEGUMINOSAE-MIMOSOIDEAE

ชื่ออื่น :  สะเจ (เงี้ยว-แม่ฮ่องสอน) สีเสียด ขี้เสียด (ภาคเหนือ)  สีเสียดแก่น (ราชบุรี) สีเสียดเหนือ (ภาคกล่าง) สีเสียดเหลือง (เชียงใหม่)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : : ไม้ต้นขนาดกลาง สูงถึง 15 เมตร เปลือกสีเทาคล้ำ แตกเป็นสะเก็ดบาง เรือนยอดเป็นรูปกรวยต่ำๆ ตามกิ่งก้านมีหนามโค้งเป็นคู่อยู่ทั่วไป ใบ ประกอบแบบขนนก 2 ชั้น มีก้านแขนง 10-20 คู่  ใบย่อยเล็กมากเรียงกันแน่นอยู่บนแกนกลาง 30-50 คู่ ดอก เล็ก ออกเป็นช่อแบบหางกระรอก สีเหลือง กลิ่นหอมอ่อนๆ ยาวประมาณ 5-10 เซนติเมตร ผล เป็นฝักแบน บาง แคบ สีน้ำตาล แตกเมื่อแก่
ส่วนที่ใช้ :  เปลือกต้น เมล็ดฝัก
       ก้อนสีเสียด (เป็นสิ่งสกัดที่ได้จากการนำเนื้อไม้มาตัดให้เป็นชิ้นเล็กๆ ต้มกับน้ำ กรองและเคี่ยวให้งวด จะเหลือก้อนแข็ง สีดำและเป็นเงา

สรรพคุณ :

• เปลือกต้น  - แก้บิด แก้ท้องร่วง  สมานแผล แก้ท้องเดิน

• เมล็ดในฝัก -  ฝนแก้โรคหิด แผลน้ำกัดเท้า

วิธีและปริมาณที่ใช้

• ก้อนสีเสียดช่วยฝาดสมาน แก้อาการท้องเดิน
  ใช้ผงประมาณ 1/3 -1/2 ช้อนชา (หนัก 0.3-1 กรัม) ต้มเอาน้ำดื่ม

• แก้แผลเรื้อรัง
  ใช้เปลือกต้น ต้มกับน้ำ ใช้ล้างแผล หัวนมแตก ใช้ล้างแผล แก้แผลเน่าเปื่อยเรื้อรัง น้ำกัดเท้า

• แก้โรคหิด
  ใช้เมล็ดฝัก ฝนทาแก้โรคหิด แผลน้ำกัดเท้า

สารเคมี

• ทั้งต้น  พบ  Epicatechin

• เปลือกต้น พบ Catechol, Gallic acid, Tannin

• แก่น พบ  Catechin, Dicatechin

• ใบ พบ  Catechin, Isoacacatechol, Tannins isoacacatechol acetate